ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΑΙΡΕΣΕΙΣ - Τοῦ Πρωτοπρ. Κυριακοῦ Τσουροῦ Γραμματέως τῆς Σ. Ἐ. ἐπί τῶν Αἱρέσεων

1. Αἱρέσεις - Γενικά

Ὅταν γίνεται λόγος γιά αἱρέσεις ὁ νοῦς μας συνειρμικά ἀντιλαμβάνεται τόν ὅρο ὡς ἔχοντα ἄμεση καί ἀποκλειστική σχέση μέ τήν θρησκεία καί εἰδικά μέ τόν χριστιανισμό. Καί πράγματι ἔτσι ἔχει τό πρᾶγμα κατ' ἀρχήν. Γιατί ὡς αἵρεση χαρακτηρίζεται κάθε διδασκαλία ἤ  ὀργανωμένη ὁμάδα ἀτόμων, πού διαφοροποιεῖται ἀπό τήν ἐπίσημη διδασκαλία μιᾶς θρησκείας. Γιά τήν περίπτωσή μας ἡ αἵρεση ἀναφέρεται στήν διαφοροποίηση ἀπό τή διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ, ὅπως αὐτή παραδόθηκε ἀπό τόν Χριστό στούς Ἀποστόλους Του, καταγράφηκε στά γνήσια κείμενα τῆς Κ. Διαθήκης καί διαφυλάχθηκε καί ἑρμηνεύτηκε, μέσα στούς 20 αἰῶνες τῆς χριστιανικῆς ἱστορίας, ἀπό τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας. Ἔτσι αἵρεση, κατά κυριολεξία, εἶναι διδασκαλία ἤ ὁμάδα πού κινεῖται ἐντός τοῦ χριστιανικοῦ χώρου καί παρουσιάζει μικρές ἤ μεγάλες ἀποκλίσεις ἀπό τήν γνήσια διδασκαλία τῶν Εὐαγγελίων. Ὑπ' αὐτή τήν ἔννοια ἔχομε τίς παλαιότερες, νεώτερες καί  προτεσταντικές καί πεντηκοστιανές αἱρέσεις καί τίς ἀκραῖες ἀπ' αὐτές πού, ἕνεκα τῶν κακοδιδασκαλιῶν τους σέ βασικά θέματα τῆς χριστιανικῆς πίστεως, τίς ὀνομάζομε παραχριστιανικές ὁμάδες. Αὐτές οἱ νεώτερες-νεοφανεῖς αἱρέσεις ἀποτελοῦν τό ἀντικείμενο μελέτης τοῦ Γραφείου τῆς Ἱερᾶς Συνόδου, ἀλλά καί διεθνῶν ὀργανισμῶν, ἔνεκα τῆς σοβαρότητος τήν ὁποία παρουσιάζει ἡ δραστηριότητά τους. Μεταξύ τῶν νεοφανῶν αὐτῶν αἱρέσεων διακρίνομε καί ἀκραῖες ὁμάδες, ὅπως φερειπεῖν, οἱ λεγόμενοι «Μάρτυρες τοῦ Ἰεχωβᾶ», οἱ Μορμόνοι (ἤ Ἡ Ἐκκλησία τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ τῶν Ἁγίων τῶν Τελευταίων Ἡμερῶν), οἱ Ἀντβεντιστές (ἤ Ἐκκλησία τῶν Ἀντβεντιστῶν τῆς Ἑβδόμης Ἡμέρας) κ.ἄ. οἱ ὁποῖες χαρακτηρίζονται ὡς παραχριστιανικές ὁμάδες.

Οἱ αἱρέσεις ἔχουν συνήθως τά χαρακτηριστικά τῆς θρησκείας, πού τό  Ἑλληνικό Σύνταγμα (ἄρθρο 13, παρ.2) ὁρίζει ὡς «γνωστή» θρησκεία καί λειτουργοῦν ἐλεύθερα, ἐφ' ὅσον, βεβαίως, ἀποκτήσουν τήν ἀπαραίτητη ἄδεια λειτουργίας «εὐκτηρίου οἴκου» ἀπό τό Ὑπουργεῖο Παιδείας καί Θρησκευμάτων, κατά τά προβλεπόμενα ὑπό τοῦ Νόμου.

    Ἀριθμητικῶς, οἱ δραστηριοποιούμενες στήν Ἑλλάδα νεοφανεῖς χριστιανικές αἱρέσεις καί παραχριστιανικές ὁμάδες ἀνέρχονται στίς 140 περίπου, μέ αὐξανόμενο ρυθμό καί μέ σημαντικές διαφορές καί ἀντιθέσεις μεταξύ τους.

 

2. Παραθρησκεία-γενικά

 

    Ἀπό τή δεκαετία τοῦ 1970 ἔκανε τήν ἐμφάνισή του και στήν Πατρίδα μας ἕνα ἔντονο φαινόμενο, πού ἔχει μέν σχέση μέ τήν θρησκεία γενικά, ὅμως δέν εἶναι κατά κυριολεξία καί ἀποκλειστικά θρησκευτικό ἤ θρησκειολογικό ἤ ἐκκλησιαστικό φαινόμενο. Ἐννοῶ τήν ἐμφάνιση τῶν διαφόρων ὁμάδων πού δραστηριοποιοῦνται συχνά μέ θρησκευτικό προσωπεῖο, ὅμως ὑπηρετοῦν ἄλλους σκοπούς. Αὐτές οἱ ὁμάδες δέν ἀνήκουν στίς «γνωστές» θρησκεῖες, καίτοι πολλοί ἀπό τούς ἱδρυτές τους προέρχονται συνήθως ἀπ' αὐτές. Εἶναι συγκρητιστικά μορφώματα πού προκύπτουν ἀπό τήν σύνθεση διαφόρων διδασκαλιῶν καί δοξασιῶν, πού προέρχονται κυρίως ἀπό τόν Ἰνδουϊστικό καί τόν Βουδιστικό χῶρο καί ἔχουν στενή σχέση με τήν Θεοσοφία. Σ' αὐτές τίς διδασκαλίες προστίθενται καί στοιχεῖα τοῦ ἀποκρυφισμοῦ (τῆς δῆθεν κρυφῆς γνώσης) καί τοῦ ἐσωτερισμοῦ, μέ συχνή χρήση τῆς ἀστρολογίας καί τῆς μαγείας, καθώς καί ἄλλα στοιχεῖα μέ θρησκευτικοῦ χαρακτήρα. Ὅλες αὐτές οἱ ὁμάδες ἀνήκουν στό παγκόσμιο συγκρητιστικό κίνημα ἤ ρεῦμα πού ὀνομάζομε "Νέα Ἐποχή" (Νew Age).

    Οἱ χρησιμοποιούμενοι διεθνῶς ὅροι γιά τίς ὁμάδες αὐτές εἶναι "σέκτες" (sects) ἤ "λατρεῖες" (cults). Στήν Ἑλλάδα ἐπικράτησε νά τίς χαρακτηρίζουμε ὡς "νεοφανεῖς αἱρέσεις" ἤ "παραθρησκευτικές ὁμάδες". Ὑπό τόν τίτλο «Ὁμάδες ἀσυμβίβαστες μέ τήν Ὀρθόδοξη Πίστη» ἔχουν ἐνταχθεῖ πολλές ἀπ' αὐτές σέ εἰδικό κατάλογο ἀναρτημένο καί στόν ἱστότοπο τῆς Ἐκκλησίας[1]. Ἀριθμητικῶς, οἱ δραστηριοποιούμενες στήν Ἑλλάδα παραθρησκευτικές ὁμάδες τῆς "Νέας Ἐποχῆς" ὑπολογίζονται σέ 450 ἕως 500. Ἐάν ὅμως ληφθεῖ ὑπ'ὄψη ὅτι πολλές ἀπ'αὐτές χρησιμοποιοῦν πολλούς τίτλους συγχρόνως ἤ ἐμφανίζονται ὡς παράλληλες ἤ θυγατρικές ὀργανώσεις ἄλλων ὁμάδων,  ὁ ἀριθμός τους αὐξάνει σημαντικά.

Ἡ δράση τους κάτω ἀπό ποικίλα προσωπεῖα, δημιουργεῖ μεγάλη σύγχυση καί δυσκολία στόν ἐντοπισμό τους. Χρησιμοποιοῦν μία ἀτέλειωτη ποικιλία τίτλων μέ χαρακτηριστικά χριστιανικά, ψευδοχριστιανικά, ἀκόμη καί δῆθεν Ὀρθόδοξα, χιλιαστικά καί γενικῶς ἐσχατολογικά, νεογνωστικά, φιλοσοφικά, πολιτιστικά, ἀποκρυφιστικά, γκουρουϊστικά, ἰνδουϊστικά καί βουδιστικά, πνευματιστικά καί παραψυχολογικά, οὐφολογικά, νεοσατανιστικά καί νεοπαγανιστικά, ἀλλά καί ἐπιστημονικοφανῆ, ὅπως, ἰνστιτοῦτα ψυχολογίας ἤ ψυχοθεραπείας ἤ ἀναπτύξεως τοῦ νοῦ, καί, τέλος, πολεμικῶν τεχνῶν, ἐναλλακτικῶν θεραπειῶν κ.ἄ. Ὑπάρχει, δηλαδή προσφορά γιά ὅλα τά "γοῦστα" τοῦ σύγχρονου ἀνθρώπου. Ὁ μακαριστός π. Ἀντώνιος Ἀλεβιζόπουλος, ὁ πρωτεργάτης αὐτός καί σύγχρονος ἀπολογητής στόν νευραλγικό τομέα τῆς ὀρθῆς ἀντιμετωπίσεως τοῦ προβλήματος τῶν νεοφανῶν αἱρέσεων, ἔκανε λόγο γιά "ὑπεραγορά θρησκείας".

 

3. Εἰδικά χαρακτηριστικά

 

Ἡ ἐντύπωση πού συνήθως ἐπικρατεῖ εἶναι ὅτι ἡ κάθε ἔκφραση θρησκείας εἶναι καλή, ἀποδεκτή καί θεμιτή. Νομίζω ὅτι εἴμαστε πλέον ὑποχρεωμένοι νά ἀναθεωρήσουμε αὐτές τίς θέσεις μας, καθόσον αὐτό δέν ἰσχύει σήμερα γιά κάθε μορφή (ὁμάδα) θρησκευτικότητας. Αὐτό θά γίνει φανερό ἀπό τήν καταγραφή τῶν χαρακτηριστικῶν τῶν ὁμάδων αὐτῶν, ἀπό τόν τρόπο τῆς δράσης τους καί ἀπό τίς συνέπειες πού προκύπτουν ἀπό τήν ἔνταξη σ' αὐτές. Καί τοῦτο εἶναι ἀναγκαῖο νά γίνει καθόσον, ὁ καθένας θά μποροῦσε νά διερωτηθεῖ: πῶς εἶναι δυνατόν νά γίνεται λόγος γιά αἱρέσεις καί παραθρησκεία καθ' ἥν στιγμή ἡ θρησκευτική  ἐλευθερία καί τά ἀνθρώπινα δικαιώματα ἐπιβάλλουν τόν σεβασμό τοῦ θρησκευτικοῦ "πιστεύω" κάθε ἀνθρώπου; Στήν συνέχεια, θά προσπαθήσουμε ἐν συντομίᾳ νά φωτίσουμε τό θέμα ἀπό τήν κοινωνική του πλευρά, ὥστε νά γίνει σαφές γιατί ἀσχολούμαστε μέ τήν δραστηριότητα τῶν ὁμάδων αὐτῶν.

 

Εἶναι γνωστό, ὅτι οἱ αἱρέσεις καί τά σχίσματα συνοδεύουν τήν πορεία τῆς ἱστορικῆς  Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ ἀπό τά πρῶτα βήματά της. Ὑπῆρξαν μάλιστα ἕνα ἀπό τά κύρια αἴτια τῆς σύγκλησης τοπικῶν καί οἰκουμενικῶν συνόδων, οἱ ὁποῖες κατο-χύρωσαν σέ ὅρους τήν Ὀρθή Πίστη, καί συγχρόνως ἀπετέλεσαν τήν πρόκληση γιά τήν γόνιμη ἀνάπτυξη τῆς πατερικῆς (καί εἰδικότερα τῆς ἀπολογητικῆς) θεολογίας.

    Τό φαινόμενο ὅμως τῆς σύγχρονης πλάνης καί τῶν νεοφανῶν αἱρέσεων διαφέρει τόσο στήν ἔκταση ὅσο καί στά χαρακτηριστικά. Οἱ παλαιότερες αἱρέσεις, μία ἤ ἐλάχιστες σέ κάθε ἐποχή, ἐμφανίζονταν ὡς θεολογικές, δογματικές ἤ ἐκκλησιολογικές διαφοροποιήσεις καί παρεκκλίσεις ἀπό τό δόγμα καί τό πολίτευμα, τῆς ἱστορικῆς Ἐκκλησίας. Ἦταν γνωστή ἡ ταυτότητά τους καί οἱ ἴδιες δέν ἔκρυπταν τό  ἀληθινό τους πρόσωπο. Ἡ Ἐκκλησία ἐντόπιζε, ἀπομόνωνε καί καταπολεμοῦσε τήν αἵρεση, διεξάγοντας ἕνα θεολογικό ἀγῶνα, πολλές φορές διαλεγόμενη μέ τόν ἴδιο τόν αἱρετικό.

    Οἱ νεοφανεῖς αἱρέσεις εἶναι πολυάριθμες, πολύμορφες καί πολυώνυμες καί δραστηριοποιοῦνται κάτω ἀπό ποικίλα προσωπεῖα. Δέν εἶναι μόνον αἱρέσεις, ὑπό τήν ἐκκλησιολογική ἔννοια, ἀλλά καί παραθρησκεῖες, μέ ἔντονο συγκρητιστικό καί ἀποκρυφιστικό χαρακτήρα. Ἀριθμοῦν ἑκατοντάδες μέ αὐξανόμενο ρυθμό.

Οἱ νεοφανεῖς αἱρέσεις, δέν ἐκδηλώνονται ὅλες ἐχθρικά πρός τήν Ὀρθόδοξη Πίστη ἤ δέν ἀπορρίπτουν φανερά τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία καί τήν Ὀρθόδοξη ἰδιότητα. Χρησιμοποιοῦν παραπλανητικούς τίτλους, προσωπεῖα καί ὁρολογίες ὀρθόδοξες, προκαλώντας ἔτσι μεγάλη σύγχυση, ὡς πρός τό περιεχόμενο τῆς πίστης καί διευκολύνοντας τόν προσηλυτισμό.

    Μέ τόν τρόπο αὐτό δημιουργεῖται μιά ἔντονη σύγχυση στό Ὀρθόδοξο Πλήρωμα, καθόσον οἱ αἱρέσεις δέν γίνονται εὔκολα ἀντιληπτές καί φανερές.

    Ἀπό ὅσα εἴπαμε μέχρι τώρα γίνεται ἤδη φανερό ὅτι πρέπει νά κατατάξουμε τίς σύγχρονες αἱρέσεις σέ δύο μεγάλες κατηγορίες: Στήν μία κατηγορία ἐντάσσονται οἱ ὁμάδες ἐκεῖνες πού ἔχουν χριστιανικά ἤ ψευδοχριστιανικά χαρακτηριστικά καί εἶναι οἱ κατά κυριολεξίαν αἱρέσεις. Στήν δεύτερη ἐντάσσονται ἐκεῖνες οἱ ὁμάδες πού, ὅπως ἤδη εἴπαμε, διαφοροποιοῦνται οὐσιαστικά ἀπό τήν χριστιανική πίστη, ἀλλά καί τήν διδασκαλία τῶν μονοθεϊστικῶν θρησκειῶν, ἀλλά καί τῶν θρησκειῶν τῆς Ἀνατολῆς ἀπό τίς ὁποῖες κυρίως προέρχονται. Στίς ὁμάδες αὐτές ἐπιδιώκεται νά σχετικοποιηθεῖ ἡ Χριστιανική Ἀλήθεια, ὥστε νά καταντήσει μία ἀπό τίς πολλές "ἀτραπούς" τῆς "Νέας Παγκόσμιας Θρησκείας". Δέν εἶναι δέ σπάνιο ὀπαδοί τῶν ὁμάδων αὐτῶν νά δηλώνουν πιστοί Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί καί συγχρόνως ὀπαδοί ἑνός γκουρού, ἑνός ζῶντος δηλαδή δασκάλου, "μεσσία"- "ὑδροχοϊκοῦ χριστοῦ".

     Συνοπτικά, μποροῦμε νά ποῦμε ὅτι καί οἱ δύο κατηγορίες τῆς σύγχρονης πλάνης (αἱ­ρέσεις καί σέκτες), καίτοι διαφοροποιοῦνται ριζικά μεταξύ τους ὡς πρός τήν προέλευση καί τήν διδασκαλία,  ἔχουν ὡς κοινό χαρακτηριστικό τους, ὅ­τι εἶναι ὁλοκληρωτικές ὁμάδες "χειρισμοῦ τοῦ νοῦ" τοῦ ἀνθρώπου, τόν καθιστοῦν ὑποχείριό τους καί τόν ὁδηγοῦν (μέ διά­φορους μηχανισμούς καταστολῆς καί ἄσκησης ψυχολογικῆς βίας ) σέ μιά συμπεριφορά ἐπικίν­δυνη γιά τόν ἑαυτό του καί γιά τό κοινωνικό σύνολο. Ἄς δοῦμε μερικά εἰδικά χαρακτηριστικά τῶν δύο αὐτῶν κατηγοριῶν τῆς σύγχρονης πλάνης.

 

4. Εἰ­δι­κά χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά τῶν νεοφανῶν αἱρέσεων

 

    α. Μι­λώ­ντας, πρῶτον, γι­ά τίς χρι­στι­α­νι­κές αἱ­ρέ­σεις καί τίς παρα­χριστι­α­νι­κές ὁ­μά­δες, πρέ­πει νά ποῦ­με ὅ­τι εἶ­ναι ὁ­μά­δες μέ πολλές καί σο­βα­ρές ἀ­πο­κλί­σεις καί δι­α­φο­ρο­ποι­ή­σεις ἀ­πό τήν Χριστιανική Ἀ­λή­θει­α. Πρόκειται συνήθως γιά διδασκαλίες ἤ ὀργανωμένες ὁμάδες πού πιστεύουν στόν Ἰησοῦν Χριστό, ἤ τουλά-χιστον ὁμιλοῦν γι'Αὐτόν. Εἶναι δηλαδή ὁμάδες πού κινοῦνται ἐντός τοῦ χριστιανικοῦ χώρου. Με­ρι­κές ἔ­χουν ἀ­πω­λέ­σει κά­θε χριστια­νι­κό χα­ρα­κτη­ρι­στι­κό στό "δό­γμα" τους ἤ στό πο­λί­τευ­μά τους, ὅ­πως εἶ­ναι οἱ "Μάρ­τυ­ρες τοῦ Ἰ­ε­χω­βᾶ", οἱ Μορ­μό­νοι, οἱ Ἀ­ντβε­ντι­στές κ.ἄ.

    Κύ­ρι­ο χα­ρα­κτη­ρι­στι­κό τῶν ὁμάδων αὐτῶν, εἶ­ναι ἡ μι­κρή ἱστορι­κή πο­ρεί­α τους, πού δέν ἔ­χει κα­μί­α σχέ­ση καί σύν­δε­ση μέ τήν ἱστο­ρι­κή Ἐκ­κ­λη­σί­α πού ἵδρυσε ὁ Ἰησοῦς Χρι­στός, οὔ­τε στήν πί­στη, οὔ­τε στήν λατρεί­α, πο­λύ πε­ρισ­σό­τε­ρο στήν "ἀ­πο­στο­λι­κή δι­α­δο­χή". Ἡ ἱστο­ρί­α τους ξε­κι­νᾶ αὐ­θαί­ρε­τα καί ξα­φνι­κά, μόλις με­ρι­κές δε­κα­ε­τί­ες πρίν, ὅ­πως τῶν Ἑλ­λή­νων Νε­ο­πε­ντη­κο­στι­α­νῶν στή δε­κα­ε­τί­α τοῦ '60 καί ἄλ­λων στή δε­κα­ε­τί­α τοῦ '20. Ἄλ­λες ὁ­μά­δες ἔ­χουν ζω­ή 100 ἤ τό πο­λύ 130 ἐ­τῶν, ὅ­πως ἡ ἑ­ται­ρί­α "Σκο­πι­ά" τῶν "Μαρ­τύ­ρων τοῦ Ἰεχωβᾶ".

    Ἄλλο κύριο χα­ρα­κτη­ρι­στι­κό τους εἶ­ναι οἱ φοντα­με­ντα­λι­στικές διδασκαλίες τους, ἡ σκληρή συμπεριφορά τους πρός τούς ἔ­ξω καί ἡ αὐστηρότητα στήν πει­θαρ­χί­α τῶν ὀπαδῶν, ἡ ὁποία ἐνίοτε παίρνει τόν χαρακτῆρα ἀπειλῆς. Ἀ­κό­μη χαρα­κτη­ρί­ζονται γι­ά τίς ἔ­ντο­νες ἐ­σχα­το­λο­γι­κές διδασκαλίες τους καί τίς δῆ­θεν προ­φη­τι­κές προβλέψεις τους, γιά τίς ὁποῖες συνεχῶς διαψεύδονται. Οἱ συ­νε­χεῖς ἀ­ναγ­γε­λί­ες τοῦ τέ­λους τοῦ κό­σμου (συστή­μα­τος κατά τούς Χιλιαστές) καί ἡ ἀ­πει­λή τοῦ Ἀ­ντι­χρί­στου ἤ ἡ ὑ­πό­σχε­ση τῆς λεγομένης "ἁρ­πα­γῆς" (κατά τούς Πε­ντη­κο­στι­α­νούς), ὁ­λο­κλη­ρώ­νουν τήν μέ­θο­δο τοῦ ἐκφοβισμοῦ καί τῆς κα­τα­πι­έ­σε­ως τῆς ἀν­θρώ­πι­νης προ­σω­πι­κό­τη­τος καί τῆς στε­ρή­σε­ως βα­σι­κῶν ἀνθρωπίνων δικαι­ω­μά­των τῶν ὀπαδῶν τους. Καί εἶ­ναι αὐ­τές ἀκριβῶς οἱ ὁ­μά­δες πού, ὅ­ταν κα­ταγ­γελ­θοῦν, δι­α­μαρ­τύ­ρο­νται ὅ­τι κα­τα­πα­τοῦ­νται τάχα τά ἀν­θρώ­πι­να δι­και­ώ­μα­τά τους καί ἡ θρησκευ­τι­κή ἐ­λευ­θε­ρί­α τους.

            Ἄλ­λο χα­ρα­κτη­ρι­στι­κό τῶν νε­ο­φα­νῶν αὐτῶν αἱ­ρέ­σε­ων εἶ­ναι οἱ φοντα­με­ντα­λι­στικές διδασκαλίες τους, ἡ σκληρή συμπεριφορά τους πρός τούς ἔ­ξω καί ἡ αὐστηρότητα στήν πει­θαρ­χί­α τῶν ὀπαδῶν, ἡ ὁποία ἐνίοτε παίρνει τόν χαρακτῆρα ἀπειλῆς. Ἀ­κό­μη χαρα­κτη­ρί­ζονται γι­ά τίς ἔ­ντο­νες ἐ­σχα­το­λο­γι­κές διδασκαλίες τους καί τίς δῆ­θεν προ­φη­τι­κές προβλέψεις τους, γιά τίς ὁποῖες συνεχῶς διαψεύδονται. Οἱ συ­νε­χεῖς ἀ­ναγ­γε­λί­ες τοῦ τέ­λους τοῦ κό­σμου (συστή­μα­τος κατά τούς Χιλιαστές) καί ἡ ἀ­πει­λή τοῦ Ἀ­ντι­χρί­στου ἤ ἡ ὑ­πό­σχε­ση τῆς λεγομένης "ἁρ­πα­γῆς" (κατά τούς Πε­ντη­κο­στι­α­νούς), ὁ­λο­κλη­ρώ­νουν τήν μέ­θο­δο τοῦ ἐκφοβισμοῦ καί τῆς κα­τα­πι­έ­σε­ως τῆς ἀν­θρώ­πι­νης προ­σω­πι­κό­τη­τος καί τῆς στε­ρή­σε­ως βα­σι­κῶν ἀνθρωπίνων δικαι­ω­μά­των τῶν ὀπαδῶν τους. Καί εἶ­ναι αὐ­τές ἀκριβῶς οἱ ὁ­μά­δες πού, ὅ­ταν κα­ταγ­γελ­θοῦν, δι­α­μαρ­τύ­ρο­νται ὅ­τι κα­τα­πα­τοῦ­νται τάχα τά ἀν­θρώ­πι­να δι­και­ώ­μα­τά τους καί ἡ θρησκευ­τι­κή ἐ­λευ­θε­ρί­α τους.

 

β. Μι­λῶ­ντας τώ­ρα γι­ά τήν παραθρησκεία, πρέπει νά ποῦμε ὅτι πρόκειται γιά διδασκαλία ἤ συγκροτημένη ὁμάδα (σέκτα) ἤ ὀργάνωση πού δέν ἐντάσσεται στόν χριστιανικό χῶρο, ἀκόμη καί ὅταν χρησιμοποιεῖ χριστιανική ὁρολογία· δέν πιστεύει στόν Χριστό, ἀκόμη καί ὅταν χρησιμοποιεῖ τόν ὅρο "χριστός" καί συνήθως δέν ἀνήκει στίς μονοθεϊστικές θρησκεῖες. Δηλαδή, δέν πρόκειται γιά "γνωστή θρησκεία", ὅπως αὐτή ὁρίζεται ἀπό τό Ἑλληνικό Σύνταγμα. Δηλαδή θρησκεία μέ φανερή διδασκαλία καί λατρεία καί πού δέν ἀπειλεῖ τήν δημόσια τάξη καί τά χρηστά ἤθη. Γι'αὐτό καί θεωρεῖται ὡς παραθρησκεία.

    Ἡ Ἔκθεση τῆς Γαλλικῆς "Διυπουργικῆς Ἀποστολῆς γιά τήν καταπολέμηση τῶν αἱρέσεων" (Ἰανουάριος τοῦ 2000, ὑπό τήν προεδρία τοῦ κ. Ἀλέν Βιβιέν), ἐπιχειρῶντας νά δώσει ἕναν ὁρισμό τοῦ ὅρου σέκτα, γράφει: "Ἡ αἵρεση (σέκτα) εἶναι ἕνας σύνδεσμος μέ ὁλοκληρωτική δομή, δηλώνοντας ἤ ὄχι θρησκευτικούς σκοπούς, τοῦ ὁποίου ἡ συμπεριφορά πλήττει τά Ἀνθρώπινα Δικαιώματα καί τήν κοινωνική ἰσορροπία" (σελ. 53).

 

    Βασικό χα­ρα­κτη­ρι­στι­κό τους εἶ­ναι, ἀκόμη, ἡ ὁλοκληρωτική δομή τους. Στήν κο­ρυ­φή τῆς κάθε ὁμάδας ὑ­πάρ­χει ὁ ἀρχηγός, ὁ  ὁποῖος εἶναι περιβεβλημένος μέ θεϊκή αὐθεντία, εἴτε αὐτός ὀνομάζεται γκουροῦ ἤ θεϊκός διδάσκαλος, εἴτε μεσσίας (χριστός). Αὐτός ἔχει ἀπόλυτη ἐξουσία πάνω σέ ὅλες τίς πτυχές τῆς προσωπικότητας τοῦ ὀπαδοῦ, μηδέ τῆς καθαρά ἰδιωτικῆς καί προσωπικῆς ζω­ῆς του ἐξαιρουμένης. Ὑπάρχουν ὁμάδες πού καθορίζουν, φερειπεῖν, ποιός ποιάν καί πότε θά νυμφευθῆ (Ἑνωτική Ἐκκλησία τοῦ Σάν Μιούνγκ Μούν).  Ἄλλες πού ἐλέγχουν στενά τήν ζωή τῶν ὀπαδῶν τους ἤ πού οἱ ὀπαδοί τους ἀστυνομεύουν τήν προσωπική ζω­ή τῶν ἄλλων (Ἐκκλησία τῆς Σαηεντολόγίας). Σχεδόν ὅλες ἀπαιτοῦν πλήρη ὑποταγή, ἀποκοπή ἀ­πό τό οἰκογενειακό περιβάλ­λον, τίς σπουδές, τό ἐπάγγελμα καί τήν ἀφιέρωση στόν "σκοπό" τῆς ὀργάνωσης, πού ταυτίζεται δῆθεν μέ τήν "σωτηρία τοῦ κόσμου". Ἄλλες ἀπαιτοῦν ἔγγ­ραφη παραχώρηση τῶν περιουσιακῶν στοιχείων τῶν ὀπαδῶν τους, καί ἄλλες ἐνυπόγραφη δήλωση παραίτησής τους ἀπό εὐθύνη τῆς ὀργάνωσης γιά τυχόν αὐτοκτονία τους μέσα στήν ὀργάνωση (Ἐκκλησία τῆς Σαηεντολόγίας). Δέν εἶναι λίγες ἐκεῖνες οἱ ὁμάδες πού ἐξευτελίζουν τήν προσωπικότητα καί τήν  ἀξιοπρέπεια τῶν ὀπαδῶν τους ἐκβιάζοντάς τους μέ ἐξομολογήσεις γραπτές ἤ μέ ὁμαδικά ὄργια καί ἄλλες ταπεινωτικές πράξεις  ἤ τούς ὑποβάλλουν ἀποφάσεις αὐτοκτονίας (π.χ. ἀπαγόρευση μετάγγισης, στούς "Μάρτυρες τοῦ Ἰεχωβᾶ"). Μερικές ὁ­μά­δες φθά­νουν μέ­χρι καί τήν παρακαλούθηση δημοσίων προσώπων (Ἐκκλησία τῆς Σαηεντολόγίας) ἤ τήν λα­σπο­λο­γί­α καί τήν τρο­μο­κρα­τί­α θυ­μά­των καί ἐ­πι­κρι­τῶν τους (Αὐτό ἔχει διαπιστωθεῖ καί στήν Ἑλλάδα -παράδειγμα ἡ περίπτωση τοῦ π. Ἀ­ντωνίου Ἀλεβιζοπούλου καί ὄχι μόνον, ἀλλά καί διεθνῶς).

    Χα­ρα­κτη­ρι­στι­κό ἐ­πί­σης τῶν ὁ­μά­δων αὐ­τῶν εἶ­ναι καί ἡ προσφο­ρά ποι­κί­λων δε­λε­α­σμά­των καί ὑ­πο­σχέ­σε­ων, ἤ ἡ διοργάνωση προγραμμάτων κοινωνικῆς προσφορᾶς, ὅπως ἡ ἀπεξάρτιση ἀπό τά ναρκωτικά, ἡ ὑπεράσπιση δῆθεν τῶν ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων, ἡ πυροπροστασία, κ.ἄ.

    Ἔτσι, ἀπειλοῦνται μέ διάβρωση, ὄχι μόνον τό Ὀρθόδοξο φρόνημα, ἀλλά καί ὅλοι οἱ τομεῖς τῆς κοινωνικῆς ζωῆς. Γιά τήν Ἐκκλησία (πού αὐτό κυρίως μᾶς ἐνδιαφέρει) δημιουργεῖται ἕνα σοβαρώτατο καί σέ συνεχῆ διόγκωση   ποιμαντικό πρόβλημα.

 

5. Ἀρνητικές συ­νέ­πει­ες

 

    Οἱ τρό­ποι ὅ­μως δρα­στη­ρι­ό­τη­τας τῶν δι­α­φό­ρων αἱ­ρέ­σε­ων ὁδηγοῦν ἀ­νύ­πο­πτες ψυ­χές, ὄ­χι μό­νον ἀ­πό τήν ὀρ­θή πί­στη στήν πλά­νη, ἀλ­λά καί σέ κα­τα­στρο­φι­κές συ­νέ­πει­ες καί δρα­μα­τι­κές κατα­στά­σεις. Οἱ ποι­κί­λοι καί ὕ­που­λοι τρό­ποι πού χρησιμοποιοῦνται γι­ά τόν ἀ­θέ­μι­το προ­ση­λυ­τι­σμό ὀ­πα­δῶν, ὁδηγοῦν τε­λι­κά σέ ἐγκλω­βι­σμό τῶν ὀ­πα­δῶν αὐ­τῶν μέ­σα σέ καταστά­σεις ἰ­δι­αί­τε­ρα ἐ­πι­κίν­δυ­νες καί κα­τα­στρο­φι­κές γι­ά τό ἄτομο καί τό κοι­νω­νι­κό σύ­νο­λο. Ἀ­πο­τέ­λε­σμα τῶν με­θο­δεύ­σε­ων καί τῶν δι­α­φό­ρων τε­χνι­κῶν πού χρη­σι­μο­ποι­οῦν οἱ ὁ­μά­δες αὐ­τές εἶ­ναι ἡ κα­τα­στρο­φή τῆς ἀν­θρω­πί­νης προ­σω­πι­κό­τη­τας καί ἀξιοπρέ­πει­ας καί τῶν κοι­νω­νι­κῶν σχέ­σε­ων. Τά θύ­μα­τα ἀποκό-πτο­νται ἀ­πό τό οἰκογενεια­κό, ἐ­παγ­γελ­μα­τι­κό καί κοινωνικό πε­ρι­βάλ­λον, τό ὁ­ποῖ­ο χαρα­κτη­ρί­ζε­ται ἐ­χθρι­κό ἤ διαβολι­κό, καί ἐ­ξα­να­γκά­ζο­νται νά ὑπηρετοῦν τυ­φλά τήν ὁ­μά­δα καί τόν ἀρ­χη­γό, πι­στεύ­ο­ντας ὅ­τι ἔ­τσι ὑπη­ρε­τοῦν τό κα­λό τῆς ἀνθρω­πό­τη­τας. Κι'αὐτό ἐπιτυ-γχάνεται μέ τόν "διανοητικό χειρισμό" καί τίς διάφορες "τεχνικές" πού ἐφαρμόζονται μέσα στίς ὁμάδες αὐτές.

    Συχνά, τό ἀποτέλεσμα εἶναι μιά κατεστραμένη προσωπικότητα ἤ μιά διαλυμένη οἰκογένεια. Εἶναι φανερό ὅτι οἱ νεοφανεῖς αἱρέσεις δέν στοχεύουν στό νά βοηθήσουν πραγματικά τόν σύγχρονο ἄνθρωπο. Ἰκανοποιοῦν μᾶλλον ἰδιοτελεῖς καί ἐν πολλοῖς ἀ­θέ­μι­τους σκο­πούς πού πολ­λές φο­ρές εἶ­ναι τό οἰ­κο­νο­μι­κό κέρ­δος καί ἡ ὑποδούλω­ση ἀν­θρώ­πων ὥστε νά τούς χρη­σι­μο­ποι­ή­σουν γι­ά τούς δικούς τους σκο­πούς. Γι­' αὐτό πολλές παραθρησκευτικές ὁμάδες χαρακτηρίζονται διεθνῶς ὡς "ὁλοκληρωτικές ὁμάδες", "ὁμάδες διανοητικοῦ χειρισμοῦ", "τεχνικές γιά τήν μεταμόρ­φωση τῆς σκέψης", "τεχνικές πλύσεως ψυχῆς", "ψυχολατρεῖες", "καταστροφικές λατρεῖες", "ἐλευθεριοκτόνες ὁμάδες" κ.ἄ. Στήν πραγματικότητα πρόκειται γιά ἔμπορους κάλπικης ἐλπίδας, "πλασιέ­ τοῦ ὑπερφυσικοῦ", ἐνῶ πολλές  ἀπ' αὐτές τίς ὁμάδες παροτρύνουν καί σέ πράξεις βίας.

    Ἐ­κτός ὅμως ἀ­πό τίς γε­νι­κώ­τε­ρες αὐτές ἀρ­νη­τι­κές συ­νέ­πει­ες πού δημιουρ­γοῦ­νται ἀ­πό τήν δρα­στη­ρι­ό­τη­τα τῶν νεοφανῶν αἱρέσεων, ὑπάρχουν καί ἄλ­λες πού ἀ­φο­ροῦν εἰδικότερα στήν ψυχοσω­μα­τι­κή ὑγεί­α τῶν θυ­μά­των. Στό θῦ­μα πα­ρα­τη­ροῦ­νται ἐνίοτε: πε­ρι­ο­ρι­σμέ­νη χρή­ση τῆς γλώσ­σας (γλωσσοπενία) καί στερε­ό­τυ­πες ἀπα­ντή­σεις, παρά­ξε­νη συμπε­ρι­φο­ρά καί ἐνδυμασία καί ἐξασθέ­νι­ση τῆς προσωπικῆς σκέ­ψης καί κρί­σης, ἀ­δυ­να­μί­α διατήρησης τῶν πρίν τήν ἔντα­ξη στήν ὀρ­γά­νω­ση ἀ­να­μνή­σε­ων κ.λπ. Ἀκόμη, καταγράφον-ται καί ὀργανικές βλάβες, ὅπως ἕρπητες ὅ­λων τῶν εἰ­δῶν, χρό­νιες κα­κώ­σεις, αὐ­το­κτο­νί­ες ἀτομικές καί ὁ­μα­δι­κές[2].  [Σημειώνουμε ἐδῶ μερικές μόνον ἀπό τίς πολλές περιπτώσεις ὁμαδικῶν αὐτοκτονιῶν: Γου­ϊά­να - Τ­ζίμ Τζό­ουν­ς 1978 (940 θύματα), Γου­ά­κο Τέ­ξας - Ντέ­η­βι­ντ Κο­ρές 1993 (85 θύματα), Ἑλ­βε­τί­α - Λύκ Ζιρέ 1995 (48 θύματα), Σό­κο Ἀ­σα­χά­ρα - Τόκι­ο 1995 (11 νεκροί, 5000 δηλητηριάσεις), Οὐράνια Πύλη 1997 (38 θύματα), Οὐγκάντα 1999 (980 θύματα), γι­ά νά ἀ­να­φέ­ρθοῦ­με μό­νον στίς σημαντικ­ώ­τε­ρες.] Μερικές ἀπό τίς αὐτοκτονίες αὐτές ἔχουν διαδραματιστεῖ μέσα σέ ὁμάδες πού αὐτοχαρακτηρί-ζονται ὡς χριστιανικές. Καί φυσι­κά ὑπάρχουν καί οἱ "τε­λε­τουρ­γι­κές" ἀνθρωποθυ­σί­ες στίς ὁμάδες τοῦ "νεοσατανισμοῦ".

 

6. Οἱ αἱ­ρέ­σεις καί οἱ σέ­κτες, σο­βα­ρό κοι­νω­νι­κό πρό­βλη­μα

 

    Ὅ­πως ἔ­γι­νε ἤ­δη φα­νε­ρό ἡ δρα­στη­ρι­ό­τη­τα τῶν "νε­ο­φα­νῶν αἱρέσε­ων" καί "σε­κτῶν" δέν ἀ­πο­τε­λεῖ μό­νο ποι­μα­ντι­κό ἤ ἐκκλησια-στικό ἤ θε­ο­λο­γι­κό πρό­βλη­μα. Εἶ­ναι καί, ἤ θά ἔ­λε­γα εἶναι κυρί­ως, ἕνα κοι­νω­νι­κό πρό­βλη­μα, κα­θό­σον ἀ­πει­λοῦ­νται ἀξίες, θε­σμοί καί  ἔννομα ἀ­γα­θά. Τοῦ­το εἶ­ναι δι­ε­θνῶς ἀ­πο­δε­κτό με­τα­ξύ τῶν εἰ­δι­κῶν ἐρευ­νη­τῶν καί κατά τήν ἀ­ντι­με­τώ­πι­ση αὐ­τοῦ πρέ­πει νά λαμ­βά­νε­ται τοῦ­το ὑ­π' ὄ­ψη.

Ἤδη, δι­ε­θνεῖς ὀρ­γα­νι­σμοί, ὅπως τό  Εὐ­ρω­παϊ­κό Κοινοβούλιο, τό Συμ­βού­λι­ο Ὑ­πουρ­γῶν τῆς Εὐρώ­πης καί πολ­λά Εὐρω­παϊ­κά Κοινοβού­λι­α (Γαλ­λί­α, Γερ­μα­νί­α, Βέλγι­ο, Αὐ­στρί­α, Ἀγγλία, Ἰ­σπα­νί­α, Ἑλ­βε­τί­α κ.ἄ.) ἀ­ντι­με­τω­πί­ζουν τήν δραστηριότη­τα τῶν δι­α­φό­ρων σεκτῶν ὡς κοι­νω­νι­κό πρό­βλη­μα, κα­θό­σον θε­ω­ροῦν ὅτι πολ­λές ἀ­π' αὐ­τές πα­ρα­βι­ά­ζουν τά ἀνθρώπι­να δι­και­ώ­μα­τα καί τήν θρη­σκευ­τι­κή ἐ­λευ­θε­ρί­α.

    Τό Εὐ­ρω­παϊ­κό Κοι­νο­βού­λι­ο ἐ­ξέ­δω­κε μέ­χρι σή­με­ρα τρία Ψηφίσματα (στίς 22.5.84, στίς 29.2.96 καί στίς 17.2.98) μέ τά ὁ­ποῖ­α ἐκφρά­ζει τήν ἀ­νη­συ­χί­α του γι­ά τήν δρα­στη­ρι­ό­τη­τα τῶν ὁ­μά­δων αὐτῶν, τίς ὁ­ποῖ­ες θε­ω­ρεῖ ὡς ἀ­πει­λή γι­ά τήν προ­σω­πι­κό­τη­τα καί τά ἀτο­μι­κά δι­και­ώ­μα­τα τῶν νε­α­ρῶν κυ­ρί­ως θυ­μά­των καί κα­λεῖ τά κράτη - μέ­λη τῆς Εὐ­ρω­παϊ­κῆς Ἑ­νώ­σε­ως, ὄ­χι μό­νο νά ἀσχοληθοῦν μέ τό πρόβλη­μα, ἀλ­λά καί νά λά­βουν τά ἀπαραίτητα μέ­τρα γι­ά τήν προστασί­α τῶν πο­λιτῶν τους.   Σᾶς δι­α­βά­ζω μία μόνο παράγραφο ἀ­πό τό ση­μα­ντι­κώ­τα­το Ψήφισμα τοῦ 1996: "Τό Εὐρωπαϊκό Κοινοβούλιο): Ε. θεωρεῖ ὅτι ὁρισμένες σέκτες, πού δρουν στό πλαίσιο διασυνοριακοῦ δικτύου ἐντός τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης, ἐπιδίδονται σέ παράνομες ἤ ἐγκληματικές δραστηριότητες καί σέ παραβιάσεις τῶν δικαιωμάτων τοῦ ἀνθρώπου, ὅπως σέ κακομεταχείριση, σεξουαλική βία, ἐγκλεισμούς, σωματεμπόριο, ἐνθάρρυνση ἐπιθετικῆς συμπεριφορᾶς, μέχρι καί προπαγάνδα ρατσιστικῶν ἰδεολογιῶν, σέ φορολογικές ἀπάτες, μεταφορές κεφαλαίων, ἐμπόριο ὅπλων, διακίνηση ναρκωτικῶν, παραβίαση τοῦ δικαιώματος τῆς ἐργασίας ἤ σέ παράνομη ἄσκηση τῆς ἰατρικῆς, κλπ.".]

Νο­μί­ζω ὅ­τι ὅ­λα αὐ­τά, τά ὁ­ποῖ­α ἐ­ξέ­θε­σα - καί σᾶς διαβεβαιώ­νω: χωρίς ἴ­χνος μι­σαλ­λο­δο­ξί­ας ἤ ὑ­περ­βο­λῆς - εἶ­ναι ἀρκε­τά γιά νά καταδείξουν ὅ­τι τό πρό­βλη­μα τῆς δρα­στη­ρι­ό­τη­τας τῶν "νε­ο­φα­νῶν αἱρέ­σε­ων" καί "σε­κτῶν" εἶ­ναι ἔντονα καί κοι­νω­νι­κό πρό­βλη­μα.

 

7. Προσηλυτισμός:

 

    Καί λίγα λόγια γιά τόν τρόπο τῆς προσηλυτιστικῆς δραστηριότητος τῶν συγχρόνων αἱρέσων: Σέ κάθε χῶρο τῆς κοινωνικῆς ζωῆς καί δραστηριότητος μπορεῖ νά στηθεῖ ἡ παγίδα τοῦ προσηλυτισμοῦ ἀνύποπτων ἀνθρώπων. Στό δρόμο, στό λεωφορεῖο, στό ταξί, στό γραφεῖο, στό σχολεῖο, στό φροντιστήριο, στό γυμναστήριο, στό ταχυδρομεῖο, στό κομμωτήριο, στό γήπεδο, σέ μιά συναυλία ἤ ντισκοτέκ, σέ ἕνα φεστιβάλ μουσικῆς, σέ ἐκδηλώσεις ἤ πρωτοβουλίες κοινωνικῆς προσφορᾶς γιά ἀστέγους, ναρκωμανεῖς, ἀναξιοπαθοῦντες, προστασίας τοῦ περιβάλλοντος, πυροπροστασίας κ.π.ἄ. Ἀκόμη καί σέ δημόσιες ὑπηρεσίες, ὅπου στρατευμένα μέλη δραστηριοποιοῦνται συστηματικά, ἤ σέ πολιτιστικούς φορεῖς, σέ νηπιαγωγεῖα, παιδικούς σταθμούς κ.λπ. Δηλαδή δέν ὑπάρχει κανένας τομέας τῆς κοινωνικῆς ζωῆς πού μένει στό ἀπυρόβλητο.

Δέν πρέπει νά παραλείψουμε τήν ἀδίστακτη ἐκμετάλλευση ἀπό τίς σέκτες τῆς μοντέρνας τεχνολογίας, τοῦ Internet, τῆς τηλεοράσεως, τῆς μουσικῆς καί τῶν παιχνιδιῶν καί δή τῶν ἡλεκτρονικῶν γιά τήν παραπλάνηση τῶν νέων, ἀκόμη καί τῶν ἀνυπεράσπιστων παιδιῶν.

Κι ἐδῶ πρέπει νά ὑπογραμμίσω ὅτι εἶναι λάθος νά νομίζουμε ὅτι θύματα τῶν παραθρησκευτικῶν ὁμάδων εἶναι ἄτομα προβληματικά ἤ ἀφελῆ, ἤ μέ μειωμένες διανοητικές ἱκανότητες ἤ μέ οἰκογενειακά προβλήματα. Χωρίς νά ἀποκλείονται καί ἐλάχιστες περιπτώσεις πού μποροῦν νά ἐνταχθοῦν στίς παραπάνω καταστάσεις, διαπιστώνεται καθημερινά ὅτι δέν ἔχει καμμιά σημασία τό πόσο μορφωμένος ἤ ἔξυπνος ἤ δυνατός εἶναι κανείς. Ἀκόμη καί  ὁ θρησκευόμενος ἄνθρωπος, καί ἰδιαίτερα ὁ νέος, ὅταν ἔχει ἐπιφανειακή γνώση τῆς χριστιανικῆς πίστεως, κινδυνεύει νά ἐμπλακεῖ σέ τέτοιες ὁμάδες, συγχέοντας τά ἀσυμβίβαστα. Ἰδιαίτερα, περιπτώσεις ὅπως, ἡ μοναξιά, ἡ ἀπογοήτευση, ἡ μελαγχολία, ἡ ἀπόλυση ἀπό τήν ἐργασία, ἡ ἀπομάκρυνση ἀπό τό οἰκογενειακό περιβάλλον, ἡ στράτευση ἤ οἱ σπουδές μακριά ἀπό τήν οἰκογενειακή ἑστία, οἱ διακοπές, ἡ παραμονή σέ νοσοκομεῖο, τό πένθος, ἡ περιέργεια, ἡ ἀναζήτηση τοῦ ἐξωτικοῦ καί τοῦ "διαφορετικοῦ", κ.ἄ. μποροῦν νά ἀποτελέσουν καταστάσεις "ὑψηλοῦ κινδύνου". Τότε κυρίως ἐπισημαίνονται τά κενά, συνδέονται αὐτά μέ τό λεγόμενο "κατεστημένο" (δηλαδή τήν Ἐκκλησία, τήν οἰκογένεια, τήν κοινωνία) καί ὑπόσχονται τήν "σίγουρη λύση", πού ταυτίζεται ἀκόμη καί μέ τό καλό ὁλόκληρης τῆς ἀνθρωπότητος. Στήν συνέχεια, ἐφαρμόζεται ἀπό τίς ὁμάδες αὐτές ὁ λεγόμενος "βομβαρδισμός ἀγάπης" καί ἀναπτύσσονται εὐκαιρίες ἐφαρμογῆς προσηλυτισμοῦ. Μέ τρόπο μάλιστα πού εὔκολα μπορεῖ νά ἐξαπατήσει τόν καθένα, ἕνεκα τῶν ἀναρίθμητων προσωπείων πού φέρουν οἱ ὁμάδες αὐτές.

 

8.  Ἀντιμετώπιση τῶν νεοφανῶν αἱρέσεων ὡς κοινωνικῆς ἀπειλῆς

 

Νομίζω ὅτι ἀπό ὅσα ἐκθέσαμε μέχρι τώρα ἔγινε φα­νε­ρό ὅτι ἡ δραστηριότη­τα τῶν "νε­ο­φα­νῶν αἱρέ­σε­ων" καί τῶν "σε­κτῶν" δέν ἀποτε­λεῖ μό­νο ποιμαντι­κό ἤ ἐκκλησιαστι­κό, θρησκευτικό ἤ θεολογι­κό πρό­βλη­μα. Εἶ­ναι καί, ἤ θά ἔ­λε­γα εἶ­ναι κυ­ρί­ως, κοι­νω­νι­κό πρό­βλη­μα, κα­θό­σον ἡ δραστηριότητα αὐτή ἀπειλεῖ ἀ­ξί­ες, θε­σμούς καί  ἔν­νο­μα ἀ­γα­θά ἤ καί τήν ἴδια τήν ἀνθρώπινη ζωή. Τοῦ­το εἶ­ναι δι­ε­θνῶς διαπιστωμένο ἀ­πό εἰ­δι­κούς ἐ­ρευ­νη­τές γι'αὐτό καί κα­τά τήν ἀντιμετώ­πι­σή του πρέ­πει νά λαμβάνε­ται τοῦ­το σοβαρά ὑ­π' ὄ­ψη. Στήν ἔ­γκρι­τη ἐ­φη­με­ρί­δα Le Monde Diplomatique, ὁ Γάλλος δημοσιογράφος  Μπροῦνο Φουζερό, σέ ἄρ­θρο του μέ τίτ­λο "Αἱ­ρέ­σεις, ὁ Δού­ρει­ος Ἵππος τῶν Η­ΠΑ στήν Εὐ­ρώ­πη..", γρά­φει: "Στήν Εὐ­ρώ­πη, ἐ­δῶ καί δέκα χρό­νι­α, τό ζή­τη­μα τῶν αἱ­ρέ­σε­ων πέ­ρα­σε ἀ­πό τό στάδιο τοῦ «ἀνη­συ­χη­τι­κοῦ κοι­νω­νι­κοῦ φαι­νο­μέ­νου» στό στά­δι­ο τοῦ «μείζονος προ­βλή­μα­τος δη­μό­σι­ας ἀσφά­λει­ας»"[3].

    Ὁμαδοποιώντας τίς καταστροφικές συνέπειες πού μπορεῖ νά προἐλθουν ἀπό τήν ἔνταξη σέ μιά ὁλοκληρωτική παραθρησκευτική ὁμάδα, μποροῦμε νά ἐπισημάνουμε τίς ἀκόλουθες διαπιστώσεις:

α) Ἡ προσχώρηση ἑνός μέλους τῆς οἰκογένειας σέ μιά αἵρεση δημιουργεῖ διάσπαση στήν οἰκογένεια.

β) Συχνά δημιουργοῦνται προβλήματα στίς  ἐπαγγελματικές σχέσεις.

γ) Δυσχεραίνονται ἤ διαλύονται καί  οἱ κοινωνικές σχέσεις, μέ ἐχθρότητα πρός τούς ἔξω ἀπό τήν ὁμάδα καί εἰδικά τήν οἰκογένεια τοῦ θύματος.

δ) Δημιουργεῖται κίνδυνος (ἰδιαίτερα στίς σέκτες) γιά τήν πνευματική, ψυχολογική καί σωματική ὑγεία τῶν θυμάτων (μέ τίς τεχνικές, τά σεμινάρια, τήν διατροφή (αὐστηρή χορτοφαγία), τήν καταπίεση, τίς ἀπαγορεύσεις ἐπικοινωνίας, τήν ἀπαγόρευση τεκνογονίας, τήν ἀπαγόρευση μετάγγισης αἵματος κ.λπ.). Δέν λείπουν οἱ ψυχικές ἀσθένειες, ἤ τάσεις αὐτοκτονίας (ὅταν αὐτή δέν ἐπιβάλλεται καί μάλιστα ὁμαδικά).

ε) Δημιουργεῖται κίνδυνος γιά τό κοινωνικό σύνολο ἕνεκα ἐγκληματικῶν δογμάτων. Ὅταν ταυτίζεται ὁ σκοπός τῆς ὀργάνωσης μέ τό καλό τῆς ἀνθρωπότητας τότε μπορεῖ νά ὁδηγηθεῖ τό θῦμα σέ πράξεις ἐπικίνδυνες, ἐναντίον τῶν θεωρουμένων ὡς ἐχθρῶν τῆς ὀργάνωσης.

στ) Ἔχουν καταγραφεῖ παραδείγματα κατασκοπείας, φοροδιαφυγῆς καί ἄλλων παρανόμων δραστηριοτήτων ὅπως ἤδη ἀκούσαμε νά ἐπισημαίνει σέ Ψήφισμά τουτό Εὐρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

ζ) Ἕνεκα τῆς ἀλλοίωσης τῆς ὁμοιογένειας τοῦ πληθυσμοῦ ταῆς χώρας, δημιουργοῦνται κοινωνικές προστριβές. Σέ πολλές χῶρες ὑπῆρξαν φερειπεῖν ἀντιδράσεις τῶν κατοίκων γιά τήν ἵδρυση κέντρων τῶν αἱρέσεων, ἤ καί γιά τήν ἴδια τήν δραστηριότητά τους.

η) Ἰδιαίτερα γιά τόν νεοσατανισμό, πρέπει νά ποῦμε, ὅτι ἔχουν καταγραφεῖ φόνοι καί ἀνθρωποθυσίες -δυστυχῶς καί στήν Πατρίδα μας- καί διακηρύξεις μέ ἀνατρεπτικά καί ἐπικίνδυνα συνθήματα μέ ρατσιστικό καί ἀντικοινωνικό  περιεχόμενο. ( βλ. περιοδικό The Forest,  "ἀντιάθρωπος", μισογύνης", "ἀντισημίτης" κ.λπ.).

    θ)  Οἱ περισσότερες ἀπό τίς νεοφανεῖς αἱρέσεις διαθέτουν ἱστοσελίδες, μέσῳ τῶν ὁποίων διεισδύουν μέσα στά σπίτια καί στίς ψυχές ἀκόμη ἀνώριμων νέων (πορνογραφία, σατανιστικές σελιδες κ.ἄ.).

    Γίνεται ἔτσι σαφές ὅ­τι γι­ά τήν ἀ­ντι­μετώ­πι­ση τοῦ προβλήματος, καί εἰδικά ὡς πρός τόν κοινωνικό του χαρακτῆρα, ἁρ­μό­δι­οι δέν μποροῦν νά θεωρηθοῦν μό­νον οἱ ἐκ­κ­λη­σι­α­στι­κοί φο­ρεῖς. Ἁρμόδιοι, εἶναι κυ­ρίως οἱ κρα­τι­κοί καί οἱ πολιτει­α­κοί φο­ρεῖς, οἱ τα­γμέ­νοι νά φρου­ροῦν τά ἔννο­μα ἀ­γα­θά, τήν πο­λι­τι­κή καί θρη­σκευ­τι­κή ἐ­λευ­θε­ρί­α τοῦ πολίτου τήν σω­μα­τι­κή καί δι­α­νο­η­τι­κή του ἀ­κε­ραι­ό­τη­τα καί ὑγεί­α, τήν περιου­σί­α του καί τά λοι­πά ἀτομικά δι­και­ώ­ματά του.

 

8. Συμπεράσματα

 

    1. Αὐ­τό πού ἄλ­λο­τε ἀκούγαμε νά ἐπαναλαμβάνεται συχνά ὅ­τι ὅ­λες οἱ θρη­σκεῖ­ες εἶ­ναι κα­λές καί ὅ­τι ὁ Θε­ός εἶ­ναι ἕ­νας γιά ὅλους, ἀποδεικνύεται ὅτι σή­με­ρα δέν ἔχει καμ­μι­ά σο­βα­ρή βά­ση. Ὄ­χι μό­νον ὅ­λες οἱ θρη­σκεῖ­ες δέν εἶ­ναι ἴ­δι­ες, ὄ­χι μόνον ὅ­λες οἱ θρη­σκεῖ­ες δέν εἶναι κα­λές, ὄχι μόνον ὁ Θεός δέν εἶναι ἕνας καί ὁ ἴδιος γιά ὅλους, ἀλλά εἶ­ναι βέ­βαι­ο πλέ­ον ὅ­τι ὑ­πάρ­χουν σή­με­ρα καί με­ρι­κές "θρησκεῖες" πού εἶ­ναι ἐ­πικίνδυνες, γι­α­τί ἔ­χουν ἐ­γκλη­μα­τι­κά δόγματα καί ἀνατρέ­πουν τίς κα­θι­ε­ρω­μέ­νες ἀ­ξί­ες καί τούς θε­σμούς, πολλές φορές δέ ἀπειλοῦν τά χρηστά ἤθη καί τήν δημόσια τάξη καί καταπατοῦν τά ἀνθρώπινα δικαιώματα.

    2. Ἡ παραθρησκεία δέν εἶναι θρησκεία. Πολλές φορές ἀποδεικνύεται καί ὡς "καταστροφική λατρεία". Οἱ περί Θεοῦ, κόσμου καί ἀνθρώπου δοξασίες τῶν παραθρησκευτικῶν ὁμάδων τῆς "Νέας Ἐποχῆς" δέν ἔχουν καμμιά σχέση μέ τήν Χριστιανική Πίστη.  Οἱ ὁμάδες αὐτές ἀπορρίπτουν τόν Ἰησοῦν Χριστόν ὡς Θεάνθρωπο, μοναδικό σωτήρα καί διδάσκαλο. Διδάσκουν ὅτι ἦταν ἁπλῶς ἕνας "ἀβατάρ" τῆς παλαιᾶς "Ἐποχῆς τῶν Ἰχθύων". Ἀντί τῆς πίστης κηρύττουν τήν γνώση, ἀντί τῆς προσευχῆς τόν διαλογισμό, ἀντί τῆς σωτηρίας τήν αὐτοσωτηρία, ἀντί τῆς ἀναστάσεως τήν μετενσάρκωση. Εἶναι λοιπόν ἀπολύτως ἀσυμβίβαστες μέ τήν Ὀρθόδοξη Πίστη.

    3. Δέν ἀρ­νού­με­θα τό δι­καί­ω­μα τῆς θρη­σκευ­τι­κῆς ἐ­λευ­θε­ρί­ας γιά κάθε ἄν­θρω­πο. Ὅ­μως καταδικάζομε τόν ἀ­νέ­ντι­μο προση­λυ­τι­σμό πού διενεργεῖται κάτω ἀπό ποικίλα προ­σω­πεῖ­α καί καταγράφομε τήν σύγχυση πού δημιουργεῖται μεταξύ τῶν Ὀρθοδόξων χριστιανῶν ἀπό τήν διάδοση τῶν δοξασιῶν τῆς "Νέας Ἐποχῆς" μέσῳ τῶν παραθρησκευτικῶν ὁμάδων

Πρέπει ἀκόμη νά ἀναγνωρίσουμε στήν Ἐκκλησί­α τό δικαίωμα καί τό καθῆκον νά προ­φυ­λά­σσει τό Ποί­μνι­ό της ἀπ' αὐ­τή τήν λαίλαπα καί τήν ἀ­πει­λή καί νά θε­ρα­πεύ­ει, ὅπου αὐτό εἶναι δυνατόν, τίς πληγές τῶν θυ­μά­των τῶν ὁ­λο­κλη­ρω­τι­κῶν αὐ­τῶν ὀρ­γα­νώ­σε­ων, πού προστρέχουν στήν βοήθειά της.

    4. Τά ποικίλα προσωπεῖα τῶν περισσοτέρων νεοφανῶν αἱρέσεων ὑποκρύπτουν κινδύνους, οἰκονομικές καί ἄλλες παράνομες δραστηριότητες (βλ. τό πιό πάνω Ψήφισμα τοῦ Εὐρωκοινοβουλίου) καί ἑπομένως ἐμπίπτουν στόν ἔλεγχο τῶν ἁρμοδίων Ἀρχῶν. Τά τεράστια οἰκονομικά μέσα πού διαθέτουν οἱ διάφορες ὁμάδες καί τά ὁποῖα προέρχονται κυρίως ἀπό τήν ἐκμετάλλευση τῶν θυμάτων τους, διευκολύνουν τά μέγιστα τήν ἐξάπλωσή τους στήν Ἑλλάδα. Ἀπό ποιούς ἄραγε ἐλέγχονται;

    Ὡς ἐκ τού­του εἶναι ἀνάγκη νά ἀσχοληθοῦν κάποιοι ἁρμόδι­οι μέ τήν ἔρευνα τῆς ἐνδεχομένως παράνομης δραστηριότητας μερικῶν παραθρησκευτικῶν ὁμάδων. Καί τέτοιοι ἁρμόδιοι εἶναι ἀσφαλῶς οἱ κρατικοί φο­ρεῖς οἱ τα­γμέ­νοι νά πε­ρι­φρου­ροῦν τά ἔν­νο­μα ἀ­γα­θά τῶν Ἑλλήνων πολιτῶν.

    5.  Ἡ ὁλοκληρωτική (δικτατορική, φασιστική) δομή καί ὀργάνωση τῶν περισσοτέρων ἀπό τίς ὁμάδες τῆς παραθρησκείας ἀποτελεῖ ἀπειλή γιά τήν προσωπικότητα τοῦ ἀτόμου, τήν ἐλευθερία του, τήν ψυχοσωματική ὑγεία του, ἀπειλή κατά τῶν δημοκρατικῶν ἀρχῶν, κατά τῶν δικαιωμάτων τοῦ ἀτόμου, κατά τῶν κοινωνικῶν ἀξιῶν καί κατά τυοῦ ἴδιου τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ πολιτισμοῦ.

    6. Ἡ Ὀρθόδοξη Ἑλλάδα μας ἀπέδειξε  ἱστορικά ὅτι μπορεῖ νά κατακτᾶ τούς κατακτητές της καί νά ὑπερασπίζεται τήν ἐθνική καί πνευματική ἐλευθερία της ἐνάντια σέ ἐπίβουλους ἐχθρούς καί ξενοκίνητους μισσιοναρίους. Τούς νίκησε γιατί ἦσαν φανεροί, καίτοι φοβεροί. Σήμερα οἱ ἐχθροί τῆς Πίστεώς μας καί τοῦ Ἔθνους μας δροῦν ὕπουλα φορώντας  προσωπεῖα. Γιά νά τούς ἐντοπίσουμε καί νά τούς ἐκτοπίσουμε εἶναι ἀνάγκη νά ἐμβαθύνουμε στήν δισχιλιόχρονη Ὀρθόδοξη Πίστη μας. Νά συσπειρωθοῦμε ὅλοι μας μέσα στήν Ἐκκλησία μας, ἐνάντια στήν ἀπειλητική προσπάθεια διαβρώσεως τοῦ Ὀρθοδόξου φρονήματος. Νά βιώνουμε μέ συνέπεια τό Εὐαγγέλιο ὡς "μαθητές" καί "φῶτα" Χριστοῦ. Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας εἶναι ἡ μόνη Ἀληθινή καί ἱστορική Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ καί ἔχει τήν ὀρθή λύση γιά κάθε πρόβλημα τοῦ σύγχρονου ἀνθρώπου. Αὐτή ὅμως τήν δυνατότητα πρέπει ἐμεῖς πρῶτοι νά τήν βιώσουμε καί ἔπειτα νά τήν δείξουμε στούς ἄλλους. Αὐτό, ἔχω τήν γνώμη, ὅτι θά εἶναι ἡ καλύτερη καί ἀποτελεσματικότερη ἀπάντηση στό πρόβλημα τῆς παραθρησκείας σήμερα, πού ταλανίζει ἔντονα καί τήν Πατρίδα μας.

    7. Κλείνοντας, θά ἤθελα νά ἐπαναλάβω ὅτι, ὀ­φεί­λο­υμε νά ἀ­να­γνω­ρί­σου­με ἐ­γκαί­ρως ὅλοι μας, ὅ­τι ἡ δρα­στη­ρι­ό­τη­τα τῶν νεοφανῶν αἱ­ρέ­σε­ων καί τῶν παραθρησκευτικῶν ὁ­μά­δων δέν εἶναι ἀποκλειστικά ἕνα θρησκευτικό πρόβλημα. Ἀ­πο­τε­λεῖ ὄχι μόνο γι­ά τήν Ἐκ­κ­λη­σία μας, ἀλ­λά καί γι­ά τήν Πα­τρί­δα μας ἕ­να καυτό πρόβλη­μα, θρησκευτικό, ἐκ­κ­λη­σι­α­στι­κό, ἐθνικό καί κοι­νω­νι­κό καί ὡς τέ­τοι­ο πρέπει νά ἀντιμετωπιστεῖ χω­ρίς καμ­μι­ά καθυστέρηση. Ὁποι­α­δή­πο­τε ἄλ­λη σκέ­ψη στήν ἐ­κτί­μη­σή του θά εἶ­ναι ἕνα ἐπικίνδυνο καί ἀσυγχώρητο λάθος καί τό­τε τό πρό­βλη­μα αὐ­τό θά γίνη μι­ά βέ­βαι­η ἀπει­λή. Ἄς ἀναλογιστοῦμε μήπως ἔχομε κι' ἐμεῖς κάποια εὐθύνη σ'αὐτό τό πρόβλημα κι' ἄς μή ρίχνομε μόνο στούς ἄλλους τήν εὐθύνη ἤ νά ἀναμένομε μόνο ἀπό τός ἁρμοδίους τήν λύση του. Ὅπως εἶπε πολύ ὄμορφα ἕνας στοχαστής:

    Ἀντί νά καταριόμαστε τό σκοτάδι, ἄς ἀνάψει ὁ καθένας ἀπό μᾶς ἕνα κεράκι, ὥστε τό φῶς τοῦ Χριστοῦ νά φωτίσει τόν νοῦ καί τόν δρόμο τῶν πλανεμένων ἀδελφῶν μας, πού ἴσως βρίσκονται στήν πλάνη, ὄχι γιατί τό διάλεξαν, ἀλλά γιατί ζητοῦσαν σέ λάθος δρόμο τήν Ἀλήθεια.

 

 

---

[1]  Βλ. Ζ΄ Συνδιάσκεψη, Ἁλίαρτος, 1995 καί ἱστοσελίδα τῆς Ἐκκλησίας.

[2]  Βλ. Πρακτικά Ζ΄ Πανορθοδόξου Συνδιασκέψεως, Ὁμάδες ἀσυμβίβαστες μέ τήν

    Ὀρθόδοξη Πίστη, σ. 92 ἑξ.

[3] "Κυ­ρι­α­κά­τι­κη Ἐλευθε­ρο­τυ­πί­α", 29.7.2001.