"Ο Πρώτος Εθελοντής είναι ο ΧΡΙΣΤΟΣ" - ΕΚΚΛΗΣΙΑ & ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΣ , Πρωτ. Θεοδώρου Μπατάκα, Βόλος 7/12/2016

 Κατ’ αρχάς, νοιώθω την ανάγκη να ευχαριστήσω εκ καρδίας τον Πρόεδρο και τα μέλη του Δ.Σ. του Ινστιτούτου Ανάπτυξης Πηλίου,  τους οργανωτές της αποψινής εκδηλώσεως, τόσο για την πρόσκληση συμμετοχή μας σ’ αυτή, όσο και για την απόφασή τους να τιμήσουν - μεταξύ των άλλων εθελοντικών ομάδων - και τον Σύλλογο Συμπαραστάσεως Κρατουμένων Βόλου «Ο Εσταυρωμένος», στον οποίο έχω την τιμή να διακονώ ως εθελοντής είκοσι ολόκληρα χρόνια, από τη θέση του Προέδρου του Δ.Σ.
Θεωρώ δε πως η αποψινή εκδήλωση για τον εθελοντισμό είναι όντως μια σπουδαία ευκαιρία προβληματισμού, γνώσης και αυτοκριτικής για όλους μας. Τουλάχιστον, για κείνους που με τον Α΄ ή Β΄ τρόπο διακονούν ως μέλη μιας οργανωμένης εθελοντικής προσπάθειας της τοπική μας κοινωνίας και γεύονται τη χαρά της ανιδιοτελούς προσφοράς.

Η έννοια του εθελοντισμού είναι σύμφωνη με τη διδασκαλία της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας. Θα τολμούσα να ισχυριστώ πως ο πρώτος εθελοντής που στη συνέχεια έγινε και το πρότυπο για όλους τους αγνούς, καθαρούς και ανιδιοτελείς εθελοντές όλων των εποχών, είναι ο Κύριος Ιησούς Χριστός.
Δεν θα υπήρχε η Εκκλησία, όπως τη γνωρίζουμε σήμερα, αν ο Χριστός, ο Λόγος του Θεού, το Β΄ Πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, ο Σωτήρας και Λυτρωτής μας δεν  «έπασχε εκών», δεν προσέφερε τη ζωή του εθελοντικά για τη σωτηρία όλων των ανθρώπων. Με τη θέλησή Του μας ευεργέτησε ποικιλοτρόπως και στο τέλος θυσιάστηκε πάνω στο Σταυρό, για να δώσει τη δυνατότητα στον άνθρωπο να κερδίσει και πάλι μια θέση στον Παράδεισο που είχε απολέσει λόγω της ανταρσίας του και της ανυπακοής του στην εντολή του Θεού.
Ναι, ο Χριστός έγινε ο μεγάλος εθελοντής, ο διάκονος και ο ευεργέτης της ανθρωπότητας. Το παράδειγμά Του ακολούθησαν αμέτρητοι πιστοί, που εντάχθηκαν στη διακονία του άλλου, ακολουθώντας τα χνάρια Του.

Εκείνος μας δίδαξε πως στο πρόσωπο κάθε συνανθρώπου μας και μάλιστα του αναξιοπαθούντος  να βλέπουμε το δικό Του Πρόσωπο. Ό, τι προσφέρουμε στον συνάνθρωπό μας είναι σαν να το προσφέρουμε στον Ίδιο τον Χριστό: «Πραγματικά, σας λέω, είπε, καθόσον τα κάνατε αυτά σ’ έναν από τους αδελφούς μου αυτούς τους  ασήμαντους,  σ’ εμένα  τα κάνατε» ( Ματθ. 25, 40).
Στη συνέχεια προχώρησε σε μια πράξη διακονίας που συνοδευόταν από ταπείνωσηκαι από αγάπη. Έπλυνε τα πόδια των μαθητών Του, τονίζοντας με έργο και λόγο πως θα πρέπει κι εμείς να διακονούμε τους συνανθρώπους μας. Ο Χριστός έζησε μια ζωή ανιδιοτελούς υπηρεσίας. «Δεν ήλθε για να υπηρετηθεί, αλλά για να υπηρετήσει » (Ματθ. κ΄28). Με την πράξη αυτή του νιψίματος των ποδών έδειξε ότι θα έκανε οποιαδήποτε υπηρεσία, όσο ταπεινή και αν ήταν, για να σώσει ανθρώπους, τα πλάσματά Του. Έτσι, τύπωσε τη ζωή υπηρεσίας και ταπεινότητάς Του στη διάνοια των πιστών Του.
Eκείνος είπε και κάτι άλλο που δεν θα πρέπει να ξεχνά ο εθελοντής που διακονεί στο όνομά Του: «Εί τις θέλει πρώτος είναι, έσται πάντων έσχατος και πάντων διάκονος» [Μαρκ. θ’35].

         Η πρώτη Εκκλησία έζησε αυτό το γεγονός της διακονίας των άλλων στην καθημερινή της ζωή, μη επιτρέποντας να υπάρχουν μεταξύ τους πεινασμένοι, γυμνοί και γενικά αναξιοπαθούντες χωρίς στήριξη και βοήθεια. Όλα τα είχαν κοινά. Όλοι ήσαν διάκονοι του άλλου. Ζούσαν οι πιστοί ως μέλη μιας οικογένειας του Χριστού και της Εκκλησίας Του.
Αυτό έπραξαν και όλοι οι άγιοι της Εκκλησίας μας, σ’ όποιον αιώνα κι αν έζησαν, αξιοποιώντας τις συνθήκες ζωής της κάθε εποχής. Ενέπνεαν τους ανθρώπους όχι μόνο με το λόγο, αλλά κυρίως με τα έργα. Κάποιοι δε έφθασαν σε σημείο να προσφέρουν τη ζωή τους για να σωθεί κάποιος άλλος ή πουλούσαν τους εαυτούς τους ως δούλους για να ελευθερωθούν κάποιοι άλλοι.
Μέσα στην ευλογημένη εκκλησιαστική αυτή πορεία, τα μέλη της Εκκλησίας ξανοίγονται σε πολλά και ποικίλα διακονήματα. Πίστευαν ακράδαντα πως το κάθε διακόνημα εξαγιάζεται, και ,τελειούται (γίνεται δηλαδή σωστότερο) όσο ουσιαστικότερη είναι ἡ σχέση του διακονούντος, του εθελοντή, με το Χριστό και την Εκκλησία Του. Όταν, δηλαδή, ὁ διάκονος μέσα από τη σχέση και την κοινωνία του με τον Χριστό αγιάζεται και θεώνεται κατά χάριν, τότε διακονεί «ἐν Χριστῷ».

Ο  κάθε συνειδητός διάκονος - εθελοντής στα έργα της Εκκλησίας διακονεί όχι από υποχρέωση, όχι από εξαναγκασμό, αλλά από πίστη και υπακοή στον Χριστό και από αγάπη για τον κάθε συνάνθρωπο, ακόμη και τον εχθρό του, σύμφωνα με το λόγο του Κυρίου: «Αγαπάτε τους εχθρούς σας».
        Όλοι αυτοί που για την πίστη και την αγάπη του Χριστού και του συνανθρώπου, διακονούν ανιδιοτελώς σε διαφόρους τομείς δράσης της  Εκκλησίας, ανάλογα με το χάρισμα που τους έδωσε ο Θεός, ασκούν αυτό που σήμερα (επί το κοσμικότερον) αποκαλούμε εθελοντισμό.
Ο εθελοντισμός για την Εκκλησία μας δεν είναι μία καινούργια λειτουργία, όπως προείπα, αλλά μια νέα σύγχρονη ορολογία. Μία ορολογία (μια λέξη) η οποία αν και δεν είναι δυνατόν να αποδώσει στην πληρότητά της την έννοια της διακονίας, συμβάλλει στο να είναι δυνατή ἡ συνεργασία και επικοινωνία της Εκκλησίας μας με τον "σύγχρονο" κόσμο.

Με άλλα λόγια, ἡ Εκκλησία χρησιμοποιεί την έννοια του εθελοντισμού (αν και μειώνει ουσιαστικά την έννοια του διακονήματος), για να συνεννοείται και συνεργάζεται με τον κόσμο, και ΟΧΙ για να εκφράσει στο σύνολό του αυτό που επιτελείται ως εκκλησιαστικό διακόνημα. Το εκκλησιαστικό διακόνημα δεν έχει μόνο τεράστιες πνευματικές διαστάσεις, αλλά και αιώνιες προεκτάσεις, οι οποίες παραμένουν άγνωστες, ασύλληπτες, και ακατανόητες για τον κόσμο. (τον εκτός της Εκκλησίας).
Σήμερα η Εκκλησία μας – κατά κοινή ομολογία - είναι μια μεγάλη και ανεξάντλητη πηγή διακονίας. Εκατοντάδες άνθρωποι - όλων των ηλικιών - άνδρες και γυναίκες, μικροί και μεγάλοι, επιστήμονες και τεχνικοί, μορφωμένοι και ολιγογράμματοι διακονούν στις τοπικές τους Εκκλησίες αθόρυβα και με υπακοή σε όλα τα έργα της. Είτε αυτά είναι υλικά, είτε είναι πνευματικά.

Αν προσπαθήσει κανείς να τ’ απαριθμήσει, κινδυνεύει όχι μόνο να εξαντλήσει πολύ χρόνο, αλλά και να παραλείψει πάρα πολλά απ’ αυτά γιατί τα περισσότερα λειτουργούνται εν κρυπτώ. Τα μεγαλύτερα και ουσιαστικότερα έναντι Θεού και ανθρώπων διακονήματα των πιστών επιτελούνται αφανώς.
Στην Εκκλησία μας εκατοντάδες πιστοί τίθενται στην υπηρεσία  της και διακονούν με ανιδιοτέλεια, αγάπη, υπακοή και ζήλο. Όλα γίνονται για τη δόξα του Θεού και όχι για το «θέλω μας». Γίνονται χωρίς διάθεση αυτοπροβολής ή εγωκεντρισμού. Όλα τα έργα της στηρίζονται ουσιαστικά στον εθελοντισμό, που, όσο περνά ο καιρός, τόσο αυξάνει, αλλά και πρέπει να βελτιώνεται συνεχώς. Αυτό άλλωστε το απαιτούν οι δύσκολοι καιροί και η μεγάλη κρίση που μαστίζει την πατρίδα μας. Σ’ ολόκληρη την Ελλάδα, όλες οι Ιερές Μητροπόλεις, όλες οι ενορίες, ακόμη και τα μοναστήρια έχουν να παρουσιάσουν ένα μεγάλο έργο διακονίας του σημερινού ανθρώπου, που δεν έχει ανάγκη μόνο από υλικά αγαθά, αλλά και από πνευματική οικοδομή και ψυχολογική στήριξη. Όλοι ζητούν έναν καλό ακροατή των προβλημάτων τους, ένα χαμόγελο, και μια ειλικρινή και αγνή αγκαλιά.
Και ή εδώ Τοπική μας Εκκλησία έχει να παρουσιάσει ένα πλούσιο κοινωνικό, φιλανθρωπικό, ποιμαντικό και ιεραποστολικό έργο. Όλοι οι τομείς κοινωνικής δραστηριότητας  στελεχώνονται από εθελοντές – διακόνους. Εκείνο δε που εντυπωσιάζει  σήμερα πολλούς είναι πως όλα τα έργα της Εκκλησίας βαίνουν καλώς και μάλιστα με ελάχιστα οικονομικά μέσα, χάριν του ανιδιοτελούς εθελοντισμού.

Σήμερα, λειτουργούν επαρκώς με τη βοήθεια εκατοντάδων εθελοντών:
1.   27 ενοριακά ΚΕΝΤΡΑ σίτισης, που προσφέρουν καθημερινά 2000 μερίδες ζεστού φαγητού.
2. Ένα μεγάλο φιλανθρωπικό δίκτυο χάριν των ενοριακών Φιλοπτώχων Ταμείων.
3.     Ερανικές επιτροπές για τη στήριξη του φιλανθρωπικού έργου της Εκκλησίας, άλλα και για την αποπεράτωση ναών και τη λειτουργία διαφόρων κοινωνικών δομών
4. Λειτουργούν με εθελοντές: κατασκηνώσεις,κατηχητικά σχολεία, σχολές γονέων, συντροφιές με φοιτητές και εργαζόμενους και πολλές άλλες ευκαιρίες για γνώση και πνευματική οικοδομή.
5. Διαθέτει οργανωμένες εθελοντικές ομάδες για τη στήριξη ασθενών, φυλακισμένων, τσιγγάνων και άλλων ευπαθών ομάδων.
6.    Η Εκκλησία μας μέσω των εθελοντών της ενισχύει διάφορα ιδρύματα της πόλεώς μας
7. Λειτουργεί γηροκομείο για απόρους γέροντες, κοινωνικό φαρμακείο για απόρους και ανασφάλιστους, κέντρο συμπαραστάσεως οικογένειας και συμβουλευτικό σταθμό με τη συνεργασία διαφόρων φορέων της πόλεώς
8.     Μέσω δε του Συλλόγου « Ο Εσταυρωμένος»:
·        Λειτουργεί τον Σταθμό Πρώτων Κοιν/κών Βοηθειών « ΔΙΑΚΟΝΙΑ».
·        Ένα Κέντρο Υποδοχής Κρατουμένων και άλλων ευπαθών ομάδων.
·        Το Κέντρο Διαχείρισης Ανθρωπιστικής Βοήθειας
·        Τέσσερεις χώρους φιλοξενίας για άπορες οικογένειες και πρόσωπα.
 Και πολλές άλλες κοινωνικές δομές προς χάριν των αναξιοπαθούντων συνανθρώπων μας.

Αγαπητοί μου,
Ο εθελοντισμός σήμερα αναπτύσσεται ως ένα μεγάλο κίνημα σ’ ολόκληρο τον κόσμο, αλλά ιδιαίτερα στην πατρίδα μας, η οποία  δοκιμάζεται λόγω της επικρατούσης μεγάλης πνευματικής κρίσης, σ’ όλα τα επίπεδα (εκκλησία, οικονομία, πολιτική, εκπαίδευση, οικογένεια κ.λ.π.) Όταν βλέπουμε και επισήμως να περιφρονείται η πίστη στο Θεό, αλλά και τα διαχρονικά ιδανικά μιας χώρας, τότε να γνωρίζουμε πως αυτές οι κοινωνίες θα καταρρεύσουν και οι άνθρωποι θα έχουν ως κύριο χαρακτηριστικό τους: τον εγωϊσμό, την αδιαφορία και την σκοπιμότητα.
Ο εθελοντισμός είναι όντως μια μεγάλη παρηγοριά και ελπίδα  αρκεί να είναι: αγνός, καθαρός και ανιδιοτελής,  χωρίς το πνεύμα του ατομικισμού, της αυτοπροβολής και της εξυπηρέτησης κάποιων σκοτεινών σκοπιμοτήτων. Αν τελικά συμβεί αυτό, τότε ο εθελοντισμός γίνεται λίαν επικίνδυνος για τη δημόσια υγεία. Ας είμαστε προσεκτικοί όσοι ασχολούμαστε μαζί του.
Εύχομαι ολόψυχα, ο εθελοντισμός στην πατρίδα μας να έχει την σφραγίδα του Θεού και την ευλογία της Εκκλησίας Του, για να πορεύεται και να μεγαλουργεί «προς δόξαν Θεού και προς ωφέλειαν» όλων των ανθρώπων.