Αδελφοί μου και τέκνα μου εν Κυρίω αγαπημένα,
Διαπλεύσαντες το πέλαγος της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, βρισκόμαστε ήδη επί θύραις της Αγίας και Μεγάλης Εβδομάδος, έτοιμοι να εισέλθουμε εις τα Άγια των Αγίων της Ορθοδόξου Εκκλησιαστικής εμπειρίας. Η παρελθούσα περίοδος ήταν το στάδιο της προπαρασκευής και προετοιμασίας, της ανάληψης του υψίστου πνευματικού αγώνα, η διεκπεραίωση του οποίου καθιστά τους αγωνιστές έτοιμους και ικανούς της οράσεως του μεγίστου πνευματικού περιεχομένου της πορείας του Αθώου προς «το εκούσιον Πάθος».
Στο κατώφλι αυτής της πορείας η Εκκλησία μας μάς καλεί σήμερα, Κυριακή των Βαΐων, να συναντήσουμε τον Χριστό στους δύο τελευταίους σταθμούς της επί γης ζωής Του και να διδαχθούμε από δύο χαρακτηριστικές αντιθέσεις. Ο πρώτος σταθμός είναι η Βηθανία. Στην οικία του αναστημένου Λαζάρου διεκτραγωδείται μία συγκλονιστική σκηνή και αντιπαρατίθενται δύο αντικρουόμενες νοοτροπίες· δύο αντίθετοι κόσμοι. Η Μαρία, αδελφή του Λαζάρου, πλένει τα πόδια του Ιησού με πολύτιμο Μύρο και τα σκουπίζει με τις τρίχες της κεφαλής της. Η απόλυτη ευγνωμοσύνη στο απόγειό Της! Ο Χριστός προσέφερε και πάλι τη ζωή, όχι μόνο στον αδελφό της, αλλά και στην ίδια. Τής πήρε την απόγνωση. Τής αφαίρεσε τη θλίψη. Τής έσβησε την οδύνη. Και εκείνη προσφέρει τα δάκρυα της ευτυχίας της, ανακατεμένα με το μύρο της ευγνωμοσύνης της, στον νικητή του θανάτου και χορηγό της ζωής.
Στην ίδια σκηνή ο Ιούδας αρνείται να μεταλάβει τη χαρά της ζωής που προσφέρει ο Χριστός. Επικαλείται την δήθεν σπατάλη των χρημάτων για το πολύτιμο μύρο, που είναι περιττό. Απ' αυτό έχει ανάγκη ο Χριστός; Με τόσα χρήματα θα μπορούσαν να τραφούν οι πτωχοί. Το επιχείρημα του Μαθητή ακούγεται λογικό στα ώτα εκείνων που βλέπουν την επιφάνεια και αδυνατούν να εισέλθουν στην ουσία. Άραγε, το κριτήριό του ήταν αυθεντικό; Ήταν καρπός της αγάπης του για τους ανθρώπους ή ήταν κάλπικο και παραπλανητικό, έργο της νοσηρής φιλαργυρίας του; Ο Ευαγγελιστής αμέσως αποκαλύπτει την αλήθεια: ο Ιούδας ήταν κλέφτης και τον ένοιαζαν μόνο τα χρήματα... Πού να φανταστεί ότι η πράξη της Μαρίας ήταν η προτύπωση του ενταφιασμού του Ιησού λίγες ημέρες μετά!
Ο δεύτερος σταθμός είναι τα Ιεροσόλυμα. Εδώ οι αντιθέσεις είναι ακόμα πιο προκλητικές και εντυπωσιακές. Ο Ιησούς εισέρχεται θριαμβευτικά στην Αγία Πόλη. Ο όχλος στρώνει τους δρόμους με τα ενδύματά του, λαμβάνει τα βαϊα των φοινίκων και ζητωκραυγάζει την είσοδο του Βασιλιά. Ο όχλος είναι εκστασιασμένος γιατί έχει ήδη πληροφορηθεί την ανάσταση του Λαζάρου. Επιτέλους, έφθασε ο λυτρωτής του· εμφανίστηκε ο σωτήρας του, η δυναμική εκείνη προσωπικότητα που θα τον απαλλάξει από την Ρωμαϊκή τυραννία, που θα εκδικηθεί για λογαριασμό του και θα τού ξαναδώσει την κοσμική ελευθερία. Τα «ωσαννά» διαλαλούν την έλευσή του, αλλά φαντάζουν τόσο κούφια, τόσο κενά, γι' αυτό και λίγο μετά θα μεταβληθούν σε μίσος που θα απαιτεί επιτακτικά «άρον, άρον σταύρωσον Αυτόν!» Και όλα αυτά υπό την καθοδήγηση εκείνων που έβλεπαν τον Χριστό ως απειλή για την εξουσία τους, ως κίνδυνο για την αποκάλυψη της υποκρισίας τους. Πόσο χαμηλά, τελικά, μπορεί να πέσει ένας λαός, που αφήνεται λεία στα χέρια, την διαστροφή και τις διαθέσεις των επιτηδείων καιροσκόπων και κερδοσκόπων, διαχρονικά...
Ο Ιησούς φαίνεται να μη συμμετέχει στο χαλασμό. Είναι μάλλον θλιμμένος και προβληματισμένος. Τα προηγούμενα χρόνια τους δίδαξε ένα άλλο ήθος· τους προσέφερε μιαν άλλη αλήθεια· τους μίλησε για την εκπλήρωση μιας άλλης, ποιοτικότερης προσδοκίας. Ο Χριστός δεν ήρθε στη γη για να εγκαθιδρύσει επίγεια βασιλεία. Δεν ήρθε για να εξουσιάσει τους ανθρώπους με τη βία, ούτε για να εκβιάσει την πίστη ως θαυματοποιός. Δεν ήρθε για να καθίσει σε χρυσοστόλιστους θρόνους, αλλά για να θρονιαστεί στις καρδιές των ανθρώπων. Ήλθε για να αποκαλύψει την άμετρη αγάπη του Θεού και να απευθύνει το προσκλητήριο μιας καινούργιας ζωής, όπου θα κυριαρχεί η ταπείνωση, η αγάπη, η ελευθερία από τα δεσμά της αμαρτίας, η συγχωρητικότητα. Γι' αυτό εισέρχεται στην Αγία Πόλη καθήμενος «επί πώλον όνου», αποκαλύπτοντας εμπράκτως το διαφορετικό πνεύμα που φέρνει στη γη.
Αυτό το διαφορετικό πνεύμα χαρακτηρίζει και διαπερνά, έκτοτε, το ήθος της Εκκλησίας μας, έστω κι αν ανθρώπινες συμπεριφορές, συχνά, το αμαυρώνουν και το συσκοτίζουν, γιατί ουδέποτε το κατάλαβαν. Αυτό το πνεύμα θα αρχίσει να ξετυλίγεται και πάλι ενώπιόν μας από απόψε το βράδυ και να αποκαλύπτεται μέσα στον λειτουργικό και υμνολογικό πλούτο της Μεγάλης Εβδομάδος, δίδοντας σε όλους μας την ευκαιρία να επαναπροσδιορίσουμε τη θέση μας μέσα στην Εκκλησία και τη σχέση μας με τον Ιησού.
Σ' αυτήν την πορεία του Πάθους ο Ιησούς απευθύνει σε όλους μας προσκλητήριο προσωπικής συμμετοχής. Μάς θέλει κοντά Του, συνοδοιπόρους στο Θείο Πάθος, όχι γιατί έχει ανάγκη της παρουσίας μας, αλλά για να μάς δώσει και πάλι την ευκαιρία να Τον γνωρίσουμε μέσα από την αγωνία της Σταυρώσεως· εκεί όπου αποκαλύπτεται το μέγεθος της αγάπης Του. Αυτή η γνώση επιτυγχάνεται μόνο μέσα στην Εκκλησία, όπου μπορούμε να φθάσουμε στην κορυφή της πνευματικής ζωής και στη δόξα της Αναστάσεως, ανεβαίνοντας τον δύσβατο δρόμο του Γολγοθά. Έξω από την Εκκλησία η εμπειρία της Μεγάλης Εβδομάδος γίνεται λογοτεχνία, θέατρο και κινηματογράφος, φιλοσοφικός στοχασμός, δημοσιογραφική ενασχόληση, εθιμική επανάληψη. Είναι μόνο λίγες στιγμές που χάνονται στο χρόνο και όχι η πορεία μιας ολόκληρης ζωής.
Ελάτε, λοιπόν, να Τον ακολουθήσουμε σ' αυτό το δρόμο, που βρίσκεται πάντα κάτω από τη σκιά του Σταυρού και αντικρίζει στο βάθος το λαμπροφόρο φως της Αναστάσεως.
Καλή Αγία και Μεγάλη Εβδομάδα
Μετά πατρικών ευχών και πολλής αγάπης
Ο Μητροπολίτης
+ Ο Δημητριάδος Ιγνάτιος