Ἡ Προστάτις τῆς Βλαχόφωνης Ρωμιοσύνης στό Βόλο,Του Πρωτ. Δημητρίου Κατούνη, Εφημερίου Ι.Ν. Αναλήψεως του Χριστού Βόλου
Ἄλλη μία μεγάλη εὐλογία ἑτοιμάζεται νά ζήσει ἡ ἐνορία Ἀναλήψεως τοῦ Χριστοῦ Βόλου καί μαζί της ὁλόκληρη ἡ πόλη. Τήν ἑβδομάδα τῆς πανηγύρεως τοῦ Ἱ. Ναοῦ, δηλ. ἀπό τή Δευτέρα 18 ἕως τό Σάββατο 23 Μαῒου ἐ. ἔ. ἔρχεται, γιά νά φιλοξενηθεῖ στό μεγαλοπρεπή Ναό ἡ θαυματουργός εἰκόνα τῆς Παναγίας Γραμμουστιανῆς. Ἡ Κυρία Θεοτόκος εἶναι συνοδοιπόρος σ' ὁλόκληρο τό ἀναστάσιμο σαρανταλείτουργο, πού τελεῖται στήν ἐνορία ἀπό τό βράδυ τῆς Ἀναστάσεως μέχρι τήν Τετάρτη τῆς ἀποδόσεως τοῦ Πάσχα. Σαράντα ἡμέρες μαζί μέ τούς πιστούς προσκυνητές της μοιράστηκε τήν οὐράνια καί ἀνεκλάλητη εὐλογία τῆς καθημερινῆς Θείας Εὐχαριστίας. Προσευχήθηκε στό Παιδί της γιά τά αἰτήματα ὅλων ὅσοι ἀσπάστηκαν τίς πανσεβάσμιες εἰκόνες της κάθε ἀπόγευμα στίς Ἱερές Παρακλήσεις, πού ἔγιναν χωρίς διακοπή ὅλο αὐτό τό διάστημα. Φυσικά δέ θά μποροῦσε νά ἀπουσιάσει τήν Κυριώνυμο ἑβδομάδα τῆς ἑορτῆς. Ἐξάλλου καί στήν εἰκόνα τῆς Ἀναλήψεως ἐκείνη στέκει ὁλόρθη, ἀκριβῶς στό κέντρο, κάτω ἀπό τόν Υἱό της, ὡς ἕνας αἰώνιος σύνδεσμος Θεοῦ καί ἀνθρώπων. Στέκεται ὡς ἡ κορυφαία καί ἀπόλυτος ἐκπρόσωπος τοῦ ἀνθρωπίνου γένους μπροστά στή δόξα τοῦ Θεοῦ, ἀλλά εἶναι ταυτόχρονα καί ὁ πεντακάθαρος ἐκεῖνος ἀγωγός μέσ' ἀπό τόν ὁποῖο ὁ Θεάνθρωπος Λυτρωτής διοχετεύει τίς ἄκτιστες σωστικές Του ἐνέργειες στούς ἀνθρώπους. Ἔτσι λοιπόν στή μεγάλη καί πλούσια σέ νοήματα ἑορτή τῆς Ἀναλήψεως θά παρίσταται μαζί μέ τούς πιστούς καί μάλιστα στήν πιό κεντρική θέση ἡ Μητέρα τοῦ Ἀναλαμβανομένου εἰς τούς οὐρανούς Ἰησοῦ Παρθένος Μαρία. Ἡ εἰκόνα, πού θά ἐκφράζει γιά τήν ἐδέσιμον ἑβδομάδα τή Θεομητορική Παρουσία, θά εἶναι ἡ εἰκόνα τῆς Παναγίας τῆς Γραμμουστιανῆς. Εἶναι μία εἰκόνα πού μᾶς ἔρχεται ἀπό τά εὐλογημένα καί γόνιμα σέ ἦθος, ἁγιότητα, ἡρωϊσμό καί ἀρχοντιά χώματα τῆς Μακεδονίας. Ἡ Παναγία ἔχει ζωγραφιστεῖ κατά τόν εἰκονογραφικό τύπο τῆς Ὁδηγήτριας. Εἶναι μία εἰκόνα πού τήν ἀγαποῦν μέ πολλή δύναμη καί πάθος οἱ Βλάχοι, διότι ἔχουν συνδεθεῖ μαζί της μέ θαύματα καί γεγονότα ἀλησμόνητα.
Ἡ εἰκόνα τῆς Παναγίας τῆς Ὁδηγήτριας κατασκευάστηκε τὸ 1600-1650 σὲ ἐργαστήριο τῆς Καστοριᾶς. Ἦταν τοποθετημένη σέ ναὸ τῆς Παναγίας στὸ Ἄργος Ὀρεστικὸ ὁ ὁποῖος καταστράφηκε στὸν πόλεμο.
Τὴν εἰκόνα τιμοῦσαν ἰδιαίτερα οἱ Βλάχοι κτηνοτρόφοι τῆς περιοχῆς γιὰ αὐτὸ καὶ κάθε καλοκαίρι, μαζὶ μὲ τὰ ζῶα τους, ἀνέβαζαν καὶ τὴν εἰκόνα στὸ χωριὸ Γράμμουστα στὸν ὀρεινὸ ὄγκο τοῦ Γράμμου. Ἐκεῖ μὲ λαμπρότητα ἑόρταζαν τὸν Δεκαπενταύγουστο. Στὸ τέλος ἔβγαζαν τὴν εἰκόνα στὴν κεντρικὴ πηγὴ τοῦ χωριοῦ καὶ ἐκεῖ ὁ ἱερέας τελοῦσε ἁγιασμὸ ἀπὸ τὸν ὁποῖο οἱ κτηνοτρόφοι δίνανε στὰ ζωντανά τους. Ὅταν κατέβαζαν τὸν Ὀκτώβριο τὰ ζῶα, κατέβαζαν καὶ τὴν εἰκόνα τῆς Θεοτόκου.
Σήμερα ἡ εἰκόνα μεταφέρεται στὴ Γράμμουστα μόνο γιὰ τὴν ἥμερά του Παναγίας.
Βεβαίως τά θαύματα δέν πρέπει νά μᾶς ἐγκλωβίζουν καί νά περιορίζουν τήν ἐλεύθερη πίστη μας, ἀλλά, ὅταν ἤδη πιστεύουμε μᾶς βοηθοῦν νά λαμβάνουμε ἐνίσχυση στήν καθημερινή μας πορεία, καθῶς γνωρίζουμε πώς δέ βαδίζουμε μόνοι μας, ἀλλά πώς δίπλα μας στέκει ὁ Χριστός καί ἡ Παναγία Μητέρα Του. Ἔτσι καθίσταται σημαντικὴ καὶ ἡ παρακάτω μαρτυρία:
* Μαρτυρία γιὰ την Παναγία τὴ «Γραμμουστιανὴ»:
«Ἀρχὲς τοῦ καλοκαιριοῦ τοῦ 1925 οἱ βλάχοι μεταβαίνουν μὲ τὴν Παναγία, τὶς οἰκογένειες καὶ τὰ ζῶα τους στὴ Γράμμουστα. Ἡ Παναγία τοποθετημένη συμβολικὰ στὸ προπορευόμενο ζῶο τοῦ καραβανιοῦ. Στὸ ἴδιο ἐπίσης ζῶο εἶχε τοποθετήσει ἕνα κοφίνι καὶ μέσα σ' αὐτό, ἕνα βρέφος ἡ μικρὴ Ἐλευθερία
Σὲ ἕνα ἐπικίνδυνο σημεῖο τοῦ μονοπατιοῦ μὲ πετρῶδες ἔδαφος καὶ ἔντονη κατωφέρεια τὸ προπορευόμενο μουλάρι ἀπὸ ἐνέργεια τοῦ πονηροῦ σκόνταψε. Τὸ δύστυχο ζωντανὸ κατρακύλησε στὴν ἀπότομη πλαγιὰ συμπαρασύροντας μιὰ μικρὴ κατολίσθηση ἀπὸ πέτρες μαζί του καὶ κατέληξε σὲ μιὰ πυκνὴ συστάδα ἀπὸ θάμνους καὶ δέντρα στὴ βάση τῆς ἀπότομης πλαγιᾶς. Μόλις συνῆλθαν ἀπ' τὸ ἀναπάντεχο κακὸ κατέβηκαν μὲ προσοχὴ τὴν πλαγιὰ γιὰ νὰ βροῦν τὸ νεκρό, ὅπως ἦταν σίγουροι, σῶμα τοῦ μωροῦ. Ὅμως μόλις κατέβηκαν στὴ βάση τῆς πλαγιᾶς ἀντίκρισαν ἕνα ἀπίστευτο θέαμα πέρα ἀπὸ κάθε αἰσιόδοξη πρόβλεψη:
Τὸ ζῶο στεκόταν ὄρθιο καὶ ἥσυχο σὰ νὰ μὴν εἶχε συμβεῖ τίποτα, τὸ κοφίνι μὲ τὸ μωρὸ κείτονταν σὰν τοποθετημένο ἀπὸ ἕνα ἀόρατο χέρι στὴ βάση ἑνὸς μεγάλου δένδρου μὲ σῶο καὶ ἀβλαβῆ μέσα τοὺ τὸ μωρὸ καὶ ἐπιπλέον ἡ εἰκόνα τῆς Παναγίας βρισκόταν ὄρθια καὶ ἀκουμπισμένη στὸν κορμὸ τοῦ δένδρου χωρὶς νὰ ἔχει πάθει ἀπολύτως καμία ζημιά».
Δεύτερη μαρτυρία:
«Τὸ χωριὸ τῆς Γράμμουστας σὲ ὅλη τὴν ἱστορικὴ πορεία τοῦ κάηκε πολλὲς (Ἀλῆ πασὰς-Βούλγαροι κομιτατζῆδες-ἐμφύλιος) . Ἀναφέρεται λοιπὸν πὼς ὅταν οἱ κομιτατζῆδες λεηλάτησαν τὸ χωριὸ πῆραν τὴν εἰκόνα τῆς Παναγίας καὶ τὴ χλεύαζαν μὲ ἀποκορύφωμα νὰ τὴν πετάξουν κάτω καὶ νὰ τὴν τοποθετήσουν ὡς σανίδα γιὰ νὰ περνοῦν ἕνα ρέμα πατώντας πάνω της. Μάλιστα εἰρωνευόταν τὴν Παναγία λέγοντας: -Γιὰ αὐτὴ τὴ δουλειὰ εἶναι ὅτι πρέπει τὸ «σανίδι» αὐτό.
Καθὼς ὅμως περνοῦσαν πατώντας πάνω στὴν Ἁγία εἰκόνα τὸ ρέμα κατέβασε τόσο πολὺ νερὸ ποὺ μὲ ὁρμὴ τοὺς παρέσυρε καὶ κάποιοι ἀπὸ αὐτούς πνίγηκαν.
Οἱ ἐναπομείναντες κομιτατζῆδες ἔντρομοι ἐπέστρεψαν τὴν Ἱερά της Ὁδηγήτριας εἰκόνα στὴ θέση τῆς ἀναγνωρίζοντας τὸ βλάσφημο ἀτόπημά τους».
Ἔχει λύσει τὴν ἀτεκνία πολλῶν ζευγαριῶν ποὺ μὲ πίστη προσέτρεξαν στὴ βοήθειά της.
Πολλοὶ ἀναφέρουν πὼς στὰ χρόνια του πολέμου τὰ μάτια τῆς Παναγίας γέμιζαν δάκρυα συμμετέχοντας στὸν πόνο τῶν παιδιῶν της. Ἴσως καὶ γιατί ὁ μεγάλος Ναὸς ὅπου φυλασσόταν ἡ εἰκόνα τῆς καταστράφηκε ἀπὸ βομβαρδισμὸ στὸ τέλος τοῦ πολέμου. Ἀπὸ τότε ἡ εἰκόνα φυλάσσετε στὸν Ἱερὸ Ναὸ τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς στὴν ἴδια πόλη (Ἄργος Ὀρεστικό).
Κάποιος αὑτόπτης μάρτυρας διηγεῖται τά ἑξῆς: «ἀπόγευμα μετὰ τὸν ἑσπερινὸ εἴδαμε ἕνα νεαρὸ ζευγάρι νὰ ἀσπάζεται μὲ δάκρυα στὰ μάτια τὴν εἰκόνα τῆς Παναγίας. Μᾶς διηγήθηκαν τὰ παρακάτω:
- Ἡ μητέρα μᾶς νοσηλευόταν στὸ Ἱπποκράτειο Νοσοκομεῖο Θὲσ/νίκης. Οἱ καρκινικοὶ δεῖκτες ἦταν στὰ ὕψη καὶ ἡ διάγνωση ἔλεγε πὼς ὑπῆρχε ὄγκος μάλιστα στὸ μέγεθος πορτοκαλιοῦ. Εἶχε ὁριστεῖ ἡ ἡμέρα τῆς ἐπέμβασης. Τὴν παραμονὴ τοῦ χειρουργείου βλέπει ἡ μητέρα μας στὸν ὕπνο τῆς τὴν Παναγία. -εῖμαι ἡ Παναγία ἡ Ὁδηγήτρια, τοῦ Γράμμου. Μὴν ἀνησυχεῖς θὰ γίνεις καλά.. Καὶ λέγοντας αὐτὰ τὴν πλησίασε, ἅπλωσε τὸ χέρι της καὶ σὰν ἄλλος χειροῦργος ἔβαλε τὸ χέρι της στὰ σπλάχνα καὶ ἀφαίρεσε τὸν ὄγκο. Νὰ ὁ ὄγκος σου τῆς λέει τὸν βλέπεις; Καὶ μὲ μία κίνηση τὸν ἔτριψε μέσα στὸ χέρι της καὶ τὸν ἐξαφάνισε. Αὐτὸ ἦταν, ὁ ὄγκος σου πιὰ δὲν ὑπάρχει. Καὶ ἀμέσως ἐξαφανίσθηκε. Ὅταν τὴν ἄλλη μέρα οἱ γιατροὶ τὴν ἐξέτασαν διαπίστωσαν πὼς ὁ ὄγκος δὲν ὑπῆρχε πιὰ καὶ οἱ δεῖκτες ἦταν φυσιολογικοί.
Κάποια κυρία ἀπὸ τὴν Καστοριὰ ποὺ νοσηλευόταν γνωρίσθηκε μὲ τὴ μητέρα μας στὸ νοσοκομεῖο καὶ τῆς ἔδωσε μιὰ εἰκονίτσα τῆς Παναγίας τῆς Ὁδηγήτριας. Ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ τὴν πῆρε ἐκείνη προσευχόταν καὶ παρακαλοῦσε τὴν Παναγία νὰ βάλει τὸ χέρι της καὶ ἡ ἐπέμβαση νὰ πάει καλά. Καὶ ἡ Παναγία ὄντως ἔβαλε τὸ χέρι της».
Ἡ εἰκόνα τῆς Παναγίας τῆς Ὁδηγήτριας σήμερα, ἰδιαιτέρως, τιμᾶται τὴν Κυριακή τοῦ Θωμᾶ, μὲ Ἀρχιερατικὴ Θ.Λειτουργία στὸν Ἱ. Ναὸ τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς, στό Ἄργος Ὀρεστικό καὶ ἐν συνεχεία μὲ λιτάνευση τῆς ἱερᾶς εἰκόνας στοὺς δρόμους τῆς πόλης.
Ἡ Παναγία ἡ Γραμμουστιανή θά σταθεῖ καί στόν Ἱερό Ναό τῆς Ἀναλήψεως τοῦ Χριστοῦ Βόλου συμπαραστάτρια, ὅχι μόνο γιά τό βλαχόφωνο ἑλληνισμό, ἀλλά καί γιά ὅλους τούς πιστούς, πού θά προστρέξουν στή χάρη της, θά ζητήσουν νά μνημονευθοῦν στίς παρακλήσεις της καί θά προσκυνήσουν τό ἁγιασμένο εἰκόνισμά της. Ὡς Παναγία Ὁδηγήτρια θά δείχνει πάντοτε τό Χριστό μέ τό χέρι της καί θά ὁδηγεῖ πρός τή λύτρωση ὅλους ὅσους τό θέλουν, ἐκείνη πού εἶναι ἡ Μητέρα τοῦ Λυτρωτῆ. Ἡ Παρθένος εἶναι ἡ μεγάλη ὁδηγός ἡ ὁποία καθοδηγεῖ τά παιδιά της στό δρόμο πού καί ἡ ἴδια βάδισε. Εἶναι ὁ δρόμος τῆς σωτηρίας, τῆς ἀγάπης, τῆς χαρᾶς καί τῆς ἐλευθερίας, πού μακάρι ὅλοι ἐμεῖς νά περπατήσουμε μαζί της. Εἶναι ἕνας δρόμος πρός τήν ἀγκαλιά τοῦ Ἀναληφθέντος Χριστοῦ, ἔτσι ὅπως θά Τόν δοῦμε δοξασμένο νά ἀνεβαίνει στούς οὐρανούς νά μᾶς προσκαλεῖ καί νά μᾶς περιμένει στήν ἴδια οὐράνια ἀνάβαση ὅλους μας. Μακάρι ἡ πρώτη πού πέτυχε ἀπολύτως αὐτή τήν ἄνοδο νά εἶναι ἡ βοηθός ὅλων μας. Ἀμήν