π. Θωμάς Συνοδινός: «Ο Μακαριστός Χριστόδουλος συνιστά ένα πραγματικό φαινόμενο». Μεγαλειώδης εκδήλωση μνήμης του Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου στο Βόλο.
Με μια ανεπανάληπτη και μεγαλειώδη εκδήλωση στο Πν. Κέντρο, την Κυριακή 27/1, ολοκλήρωσε η Ιερά Μητρόπολη Δημητριάδος το διήμερο των πρωτοβουλιών της για την επέτειο των 5 ετών από την εκδημία του Μακαριστού Αρχιεπισκόπου, του από Δημητριάδος Αθηνών & Πάσης Ελλάδος Χριστοδούλου.
Στην εκδήλωση παρέστησαν οι Σεβ. Μητροπολίτες Σάμου & Ικαρίας κ. Ευσέβιος, Βρεσθένης κ. Θεόκλητος, Βελεστίνου κ. Δαμασκηνός και Δημητριάδος κ. Ιγνάτιος, ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας κ. Κώστας Αγοραστός, ο Αντιπρόεδρος της Βουλής κ. Αθανάσιος Νάκος, ο Δήμαρχος Βόλου κ. Πάνος Σκοτινιώτης, ο τ. Υπουργός κ. Παναγιώτης Δελημήτσος, η Βουλευτής Μαγνησίας κ. Μαρίνα Χρυσοβελώνη, Εκπρόσωποι των Στρατιωτικών Αρχών, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και μέγα πλήθος λαού, που κατέκλυσε όλους τους χώρου του Πν. Κέντρου. Την εκδήλωση συντόνισε Αρχιμ. Επιφάνιος Οικονόμου, πνευματικό τέκνο του Μακαριστού Χριστοδούλου και Ιεροκήρυκας της Ιεράς Μητροπόλεως.
Πρώτος ομιλητής ήταν ο Πρόεδρος της Ενώσεως τ. Βουλευτών & Ευρωβουλευτών κ. Κων/νος Πυλαρινός, τ. Γενικός Δ/ντής των Οικονομικών Υπηρεσιών της Εκκλησίας της Ελλάδος. Ο κ. Πυλαρινός περιέγραψε το εγχώριο και διεθνές περιβάλλον μέσα στο οποίο ο Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος ανέλαβε το πηδάλιο της Εκκλησίας της Ελλάδος: «η κατάρρευση των κομμουνιστικών καθεστώτων, με την συνακόλουθη απελευθέρωση των Ανατολικών Ορθοδόξων Εκκλησιών, η 11η Σεπτεμβρίου 2001, η διάλυση, με πολύ αίμα, της Γιουγκοσλαβίας και η ριζική αλλαγή του χάρτη της Βαλκανικής και σε εσωτερικό επίπεδο, η σύγκρουση Εκκλησίας - Πολιτείας στο θέμα των ταυτοτήτων, η κρίση των αποκαλούμενων εκκλησιαστικά «Νέων Χωρών» με το Οικ. Πατριαρχείο, η επίσκεψη του Πάπα Ιωάννη Παύλου στην Αθήνα, η αναστάτωση του Ορθοδόξου λαού από την φημολογία των προκατασκευασμένων ή μη εκκλ/κών σκανδάλων κ. άλ.».
Στη συνέχεια ο κ. Πυλαρινός αναφέρθηκε σε συγκεκριμένα γεγονότα της Αρχιεπισκοπικής πορείας του Μακαριστού Χριστοδούλου, που την σημάδεψαν καταλυτικά, ενώ τον κατέστησαν στόχο επιθέσεων και υπονόμευσης: η επίσκεψη του Πάπα Ιωάννη Παύλου στην Αθήνα το 2001, η επίσκεψη του Αρχιεπισκόπου στη Μόσχα το 2001, η επίσκεψη του Προέδρου Πούτιν στον Αρχιεπίσκοπο το ίδιο έτος, η επίσκεψή του στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το 2003, ενώ στάθηκε ιδιαίτερα στην κρίση με το Φανάρι το 2004, για την οποία είπε: «Το όλον θέμα υπήρξε, υπό πάσαν ερμηνεία, μια πικρή εξέλιξη και μια σοβαρή πληγή για την Εκκλησία της Ελλάδος...».
Συνεχίζοντας την καταγραφή των κορυφαίων στιγμών του αοιδίμου Αρχιεπισκόπου ο κ. Πυλαρινός αναφέρθηκε στην ίδρυση του Γραφείου της Αντιπροσωπείας της Εκκλησίας της Ελλάδος στις Βρυξέλλες, στην επίσκεψή του στο Παγκόσμιο Συμβούλιο των Εκκλησιών το 2006, στο Βατικανό και στον Πάπα Βενέδικτο τον 16ο την ίδια χρονιά, καθώς και στο τελευταίο του ταξίδι στην Κύπρο το 2007. Ολοκλήρωσε την αναφορά του μιλώντας για το δραματικό, όσο και ηρωικό τέλος του Αρχιεπισκόπου και κατέληξε ως εξής: «Ανέβηκε τον Γολγοθά της ασθένειας, με πίστη και θάρρος, ψυχικά και πνευματικά όρθιος, όπως άξιζε σε έναν πρίγκιπα της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας. Η ευχή του και η μνήμη του ας μας συντροφεύουν και ας μας στηρίζουν πάντα στη δική μας δύσκολη και απορφανισμένη πορεία».
Επόμενος ομιλητής ήταν ο τ. Πρωτοσύγκελλος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών και πνευματικό του τέκνο Μακαριστού Χριστοδούλου Πρωτ. Θωμάς Συνοδινός. Ο π. Θωμάς σημείωσε ότι «ο μακαριστός και αλησμόνητος Αρχιεπίσκοπός μας, συνιστά ένα πραγματικό φαινόμενο για τα σύγχρονα δεδομένα. Και απόδειξη αυτού του γεγονότος δεν είναι μόνο οι πολυπληθείς εκδηλώσεις μνήμης, σαν την αποψινή. Ήδη στις πανεπιστημιακές σχολές ετοιμάζονται διατριβές για πτυχές του έργου του. Κυκλοφορούν τα άπαντα των έργων του με ποικίλους τρόπους ώστε να εντρυφά κανείς στο διεισδυτικό και οραματικό λόγο του. Το γεγονός ότι σε όλα τα επίπεδα, εκκλησιαστικά, πολιτικά, κοινωνικά, ο Χριστόδουλος συζητείται και αναζητείται επί καθημερινής βάσεως, είναι δείγμα της εμβέλειας του σύντομου χρονικά, ασύγκριτου, όμως, σε εύρος έργου του. Αυτό είναι το χαρακτηριστικό ιδίωμα των μεγάλων οραματιστών. Να ανοίγουν δρόμους που οι ίδιοι ελάχιστα περπάτησαν, να δημιουργούν παρακαταθήκες που οι ίδιοι ελάχιστα απόλαυσαν, να σπέρνουν και να καλλιεργούν γευόμενοι ελάχιστους από τους καρπούς των μεγάλων κόπων τους. Εντέλει, οι οραματιστές δεν παραδίνονται στο παρελθόν της ιστορίας, ανήκουν στο μέλλον και στην περίπτωση του Χριστοδούλου αποτελούν κι ένα διαρκές παρόν...».
Ο π. Θωμάς χαρακτήρισε τον Μακαριστό Χριστόδουλο «Αρχιεπίσκοπο των μεγάλων οραματισμών» και ανέπτυξε την ομιλία του σε τρεις άξονες: Α. Το όραμα του Χριστοδούλου για την Εκκλησία, Β. Το όραμά του για το Έθνος και Γ. το όραμά του για τον άνθρωπο. Τόνισε ότι «Ο Αρχιεπίσκοπος προσέβλεπε στην Εκκλησία ως κοινωνία αγάπης... μιλούσε για μια ελευθέρα και ζώσα Εκκλησία, απερίσπαστη στον πνευματικό προσανατολισμό της αλλά και στην εγκόσμια αποστολή της, μιαν Εκκλησία-Κιβωτό αληθείας και σωτηρίας... Οραματιζόταν την Εκκλησία μας σύγχρονη, ενταγμένη στο κοινωνικό γίγνεσθαι, διαμορφώτρια των περιστάσεων και όχι ταπεινωμένη, απλό ακόλουθο των γεγονότων. Ήξερε πως η ιστορική δικαίωση της Εκκλησίας δεν είναι το περιθώριο, η εξέδρα, αλλά ο αγωνιστικός στίβος... Συγχρονισμένη αλλά όχι εκκοσμικευμένη, να παρακολουθεί, να αφουγκράζεται και να προβλέπει... Επιθυμούσε διακαώς να είναι η Εκκλησία μας παραδοσιακή και σύγχρονη, για να ενστερνίζεται τα μηνύματα των καιρών. Να μπορεί να κατεβαίνει ακόμη και στο πεζοδρόμιο για να ζητήσει το απολωλός απλά, σεμνά, αγαπητικά και ταπεινά, χωρίς να χάνει την ιεροπρέπειά της. Ο Χριστόδουλος υπήρξε αληθινά παραδοσιακός. Το στείρο συντηρητισμό και τη μούχλα τα θεωρούσε αρρώστια. Τον αδιάκριτο και θρασύτατο προοδευτισμό τον έβλεπε ως ασθένεια και ύβρη. Δεν υπήρξε ούτε συντηρητικός ούτε προοδευτικός. Υπήρξε πρωτοπόρος και αληθινά παραδοσιακός... Ήθελε την Εκκλησία μας κοινωνική και όχι απόκοσμη... Σήμερα δεν είναι παρών. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είναι... απών! Αυτή η φωνή ακούγεται καθαρά στην καρδιά μας ακόμη και σήμερα. Τον κατηγόρησαν ότι ήθελε να βρίσκεται συνεχώς στο επίκεντρο, αλλά ένας αληθινός πατέρας έχει το δικαίωμα να θέτει τον εαυτό του στο περιθώριο; Τον κατηγόρησαν ότι είχε λόγο για όλα. Αλλά ένας αληθινός πατέρας έχει το δικαίωμα να σιωπά μπροστά στα προβλήματα των παιδιών του; Η πατρότητα δεν είναι πάντοτε ευχάριστη. Ο Χριστόδουλος, όμως, αν και του άρεσε να είναι ευχάριστος, δεν δίσταζε να γίνει και δυσάρεστος χάριν του κοινού συμφέροντος και της προόδου...».
Αναφερόμενος στο όραμα του Αρχιεπισκόπου για το Έθνος, επεσήμανε, μεταξύ άλλων: «Πίστευε βαθειά στον εθνικό ρόλο της Εκκλησίας και στον υγιή πατριωτισμό που δεν τον έβλεπε φυλετικά αλλά πνευματικά. Θεωρούσε το εθνικό φιλότιμο ως ιστορική μοίρα και διαχρονική επιταγή του ένδοξου παρελθόντος. Προέτασσε την διατήρηση της ιστορικής μνήμης σε εποχές που οι όποιες αναφορές στην ιστορία του Γένους λοιδορούνταν ως προγονοπληξία και οπισθοδρόμηση... Πρωτοστάτησε στην ανάδειξη της άγνωστης ή ξεχασμένης εκκλησιαστικής αντίστασης για να αποδείξει, σε πείσμα όσων πλαστογραφούν την αλήθεια, ότι η ιστορία δεν παραγράφεται, δεν διαγράφεται και δεν ξαναγράφεται... Παρενέβαινε σε επίσημους κρατικούς φορείς όταν έβλεπε την παραχάραξη της ιστορίας να εισβάλλει στις βαθμίδες της εκπαίδευσης ή στους κύκλους των «επαϊόντων», για να αποκαταστήσει την ιστορική ακρίβεια τεκμηριωμένα και συνετά. Φρυκτωρούσε πάνω στα μετερίζια της ιστορικής μνήμης! Μετέδιδε στους ακροατές, συνομιλητές η αναγνώστες του τον πόθο για εθνική εγρήγορση, για εθνική αφύπνιση για περιφρούρηση των εθνικών και ιστορικών μας δικαίων!....
... Συνέλαβε από νωρίς την έμπρακτη συνεργασία των ορθοδόξων-ομοδόξων λαών και ενίσχυε ποικιλοτρόπως τους ελληνορθόδοξους μειονοτικούς θυλάκους ιδιαίτερα στη Μ. Ανατολή, στην πρώην σοβιετική ομοσπονδία ή στα Βαλκάνια. Θεωρούσε την ενότητα της πίστεως μία κοινωνία του Αγίου Πνεύματος κι ένα μοναδικό πολιτισμικό αγαθό. Τότε λοιδορήθηκε για τις απόψεις του περί ενιαίας εξωτερικής πολιτικής των ομοπίστων - σήμερα, όμως, οι θέσεις του αυτές κατέχουν εξέχουσα θέση στην ατζέντα της Ελληνικής διπλωματίας...»
Ο π. Θωμάς περιέγραψε στη συνέχεια το όραμα του Μακαριστού Χριστοδούλου για τον άνθρωπο: «Σεβάστηκε απόλυτα την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Και το έκαμε πράξη όχι μόνο στους γεννημένους αλλά και στους αγέννητους. Διότι πρώτος αυτός εισήγαγε στο θεολογικό και στον επιστημονικό προβληματισμό τα σύγχρονα βιοηθικά διλήμματα. Είχε το θάρρος να μιλήσει για την ιερότητα της ανθρώπινης ζωής «εξ άκρας συλλήψεως» έως το θάνατο. Μίλησε κι έγραψε πολλά για την ευγονική ή την ευθανασία, αλλά και πήρε την πρωτοβουλία να αλλάξει τη στάση της Εκκλησίας απέναντι σε όσους αυτοκτονούν με φιλανθρωπία και σεβασμό στην αξιοπρέπεια.... Αγωνίστηκε με πάθος ενάντια στις κοινωνικές ανισότητες.... δεν υπήρξε ο δεσπότης των σαλονιών και του γραφείου. Ποτέ δεν ήταν ο ατσαλάκωτος και ο υπερόπτης. Ξεπερνούσε γρήγορα τις όποιες διαφορές επιπέδου ταυτιζόμενος με τα μικρά παιδιά τους εφήβους, τους φυλακισμένους, τους άπορους, τους κοινωνικά αποκλεισμένους. Θεμελίωσε ένα αξιοζήλευτο φιλανθρωπικό έργο, καρπό κι αυτό της αγάπης του για κάθε εμπερίστατο συνάνθρωπο. Έγινε η αφορμή και η αιτία να «πάρουν μπροστά» οι σκουριασμένες μηχανές του εκκλησιαστικού κατεστημένου που συχνά βολεύεται στον τελετουργικό του ρόλο... Απεχθάνονταν το ρατσισμό και τη ξενοφοβία. Ασφαλώς και δεν ήθελε τον τόπο μας «ξέφραγο αμπέλι», αλλά ήταν έτοιμος να σεβασθεί την εικόνα του Θεού στο πρόσωπο του κάθε ξένου ιδίως των παιδιών...».
Κλείνοντας την ομιλία του ο π. Θωμάς σημείωσε: «Ο Χριστόδουλος, ως δούλος του Χριστού, δεν σταυρώθηκε όπως ο Χριστός, φαρμακώθηκε, όμως, από την χολή και τον όξον των φθονερών. Δεν εμίσησε, όμως, κανέναν. Ήταν άρχοντας πραγματικός και το μεγαλύτερο προνόμιο ενός άρχοντα είναι να συγχωρεί...».
Στη συνέχεια της εκδήλωσης έγινε η παρουσίαση της ιστοσελίδας που δημιούργησε η Ιερά Μητρόπολη Δημητριάδος για τον Μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο, με ηλεκτρονική δ/νση www.archxristodoulos.gr. Η νέα ιστοσελίδα συνιστά μία δεξαμενή υλικού, όπου ο καθένας θα μπορεί να βρίσκει κείμενα και πλούσιο οπτικοακουστικό υλικό για τον αοίδιμο Πρωθιεράρχη.
Ακολούθησε προβολή ημίωρου ντοκιμαντέρ από την δεκαετή Αρχιεπισκοπική του πορεία και την εκδήλωση έκλεισε ο Σεβ. Μητροπολίτης Δημητριάδος κ. Ιγνάτιος, ο οποίος προέβη στα αποκαλυπτήρια του προπλάσματος της Προτομής του Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου, το οποίο, πλέον, θα κοσμεί το Πν. Κέντρο της Ιεράς Μητροπόλεως και τόνισε: «Στην προτομή του πάντοτε θα καθρεπτιζόμαστε αν θα φανούμε αντάξιοι του δικού του οράματος, αν θα είμαστε άξιοι διάδοχοί του για να συνεχίσουμε αυτό που μάς παρέδωσε, το όραμα για μια Ορθοδοξία αληθινή και μια Ελλάδα περήφανη».