Ιατρός ψυχών και σωμάτων

Του Σεβ. Μητροπολίτου Δημητριάδος κ. Ιγνατίου

    Είναι γνωστό πως η Εκκλησία έχει για κάθε επάγγελμα έναν προστάτη Άγιο. Πολλοί θέλουν να βλέπουν πίσω απ΄ αυτό ένα κατάλοιπο από λαϊκές δεισιδαιμονίες. Δεν πρόκειται, όμως, για κάτι τέτοιο. H παρουσία ενός Αγίου, υπενθυμίζει πως η κάθε επαγγελματική απασχόληση μπορεί να προσλάβει ένα διαφορετικό ήθος, να μετατραπεί από απλός τρόπος βιοπορισμού σε προσφορά φροντίδας και αγάπης∙ να μετασχηματιστεί από «δουλειά» (εκ της «δουλείας») σε αποστολή και λειτούργημα.

    Προς αυτή την κατεύθυνση μάς καλεί να στρέψουμε τον νου μας το πρόσωπο του Αγίου Παντελεήμονος, που σήμερα τιμούμε τη μνήμη του. Γιατρός ο ίδιος, έζησε στη Νικομήδεια πριν 1.700 χρόνια. Ολόκληρη η ζωή του, μέχρι το μαρτυρικό του τέλος, αποτελεί ένα ζωντανό κήρυγμα ακούραστης ιατρικής φροντίδας για τους συγχρόνους του, συνδυασμένης με απόλυτη ανιδιοτέλεια και περιφρόνηση κάθε αμοιβής για τις υπηρεσίες του. Για αιώνες, υπήρξε μεγάλος ο σεβασμός προς το πρόσωπό του, κυρίως από γιατρούς. Ακόμη και σήμερα, σε πολλά ιατρεία, μια εικόνα του θυμίζει τις πολύ ευρύτερες από ένα απλό επάγγελμα διαστάσεις της ιατρικής κάθε ειδικότητας, όταν ο άνθρωπος που πονά και ταλαιπωρείται, στρέφει το βλέμμα στον γιατρό, στον άγγελο της ανακούφισης και της σωτηρίας.

    Πολλές φορές, η Εκκλησία αποκαλείται «ιατρείο ψυχών». Ο Ιδρυτής της όμως υπήρξε και ιατρός σωμάτων. Τα θαύματά Του δεν απετέλεσαν εργαλεία εντυπωσιασμού και προσέλκυσης πιστών. Άλλωστε, τα θαύματα του Χριστού συνόδευαν πάντα από την προτροπή προς του Μαθητές Του να μην τα αποκαλύψουν. Για Εκείνον, το θαύμα είναι μια αποκατάσταση  στην φυσική κατάσταση του ανθρώπου, μια αποκάλυψη της αρχέγονης ελευθερίας μας από τη φθορά και τον θάνατο. Με την ίαση που προσφέρει ο Κύριος, υπενθυμίζει πως δεν πλαστήκαμε θνητοί, αλλά αθάνατοι. Και το φάρμακο αθανασίας ψυχής και σώματος είναι η αγάπη.

    Για τον εγκλωβισμένο στη φυσική νομοτέλεια άνθρωπο, είτε γιατρό, είτε ασθενή, η επανάκτηση της υγείας δεν αποτελεί παρά μια αναβολή ενός μοιραίου και αναπόφευκτου τέλους. Χωρίς την αγάπη, που ξέρει να νικά τον θάνατο, μια εγωιστική ζωή, που μόλις ξαναβρήκε την υγεία της,  παίρνει λίγα χρόνια παράταση για να ικανοποιήσει ατομικές ανάγκες κατανάλωσης ή κυριαρχίας πάνω σε άλλους, ικανοποιήσεις προσωρινές, μάταιες και γι΄  αυτό διαρκώς ελλιπείς.

    Για τον πιστό άνθρωπο όμως, είτε γιατρό, είτε ασθενή, η γιατρειά αποτελεί υπενθύμιση μιας  άλλης ποιότητας ζωής, αλλά και μιας άλλης ποιότητας σχέσεων. Διότι, όπως η ζωή ξαναβρήκε την αθανασία στο πρόσωπο του Χριστού, που θανάτωσε τον θάνατο με την θυσιαστική Του αγάπη, έτσι και η δική μας ζωή παίρνει νόημα και ανασταίνεται κάθε στιγμή με μια αντίστοιχη αγάπη, που ξέρει να υποτάσσει το «εγώ»  στις ανάγκες του «εσύ» και να φτάνει μέχρι τη θυσία για τη σωτηρία του κάθε «πλησίον». Ο δρόμος προς μια αιώνια υγεία είναι η αγάπη. «Κραταιά ως θάνατος η αγάπη», θυμίζει ο ψαλμωδός (Ασμ., 8,6).

    Σε τέτοιου είδους ανάγκες αναδεικνύεται το μεγαλείο του γιατρού. Η προσφορά του δίνει μια δεύτερη ευκαιρία στη ζωή του ασθενούς να συνεχίσει να ανθίζει και να δίνεται. Αν τώρα και ο ίδιος έχει προσδώσει στο έργο του αυτή την ευρύτερη διάσταση πίστης και αγάπης, θα υπάρξει για τον ασθενή γιατρός, όχι μόνο σώματος αλλά και ψυχής. Διότι όλοι πλέον γνωρίζουν, και περισσότερο όλων οι γιατροί, πως η υγεία είναι ψυχοσωματική. Όση ανάγκη έχει το σώμα το άγγιγμα της διάγνωσης, τόση ανάγκη έχει η ψυχή το άγγιγμα της παρηγοριάς. Όση ανάγκη έχει το σώμα  την φαρμακευτική υποστήριξη, τόση ανάγκη έχει η ψυχή την ανθρώπινη συμπαράσταση. Όσο το σώμα διψάει για υγεία, τόσο η ψυχή διψάει για αγάπη και ελπίδα.

    Είναι τότε η στιγμή, που ο γιατρός, από επιστήμονας υγείας, γίνεται οδηγός ζωής που δίνει μαρτυρία μιας Θεϊκής φιλανθρωπίας, άνθρωπος που ελεεί τα πάντα, και σώμα και ψυχή, δηλαδή άνθρωπος κυριολεκτικά παντ-ελεήμων. Είναι τότε η στιγμή, που από γιατρός, γίνεται «ιαματικός», μιμητής του αθλοφόρου Αγίου και Ιαματικού Παντελεήμονος. Αληθινός μάρτυρας ζωής με χαμόγελο και ανθρωπιά.

«Δημοκρατία», 27/7/2013