Aναδημοσίευση από το περιοδικό HOT DOC

Οι Ρομά στην περιοχή του Βόλου βρήκαν διέξοδο μέσω του Α.Σ. Δημητριάς, της ομάδας που δημιουργήθηκε από την ανάγκη τους να παίξουν ποδόσφαιρο, σε μια κοινωνία όπου ήταν αποκλεισμένοι. Και οι μεγαλύτερες επιτυχίες τους δεν είναι αθλητικές.

Σήμερα παίζουμε με τους γύφτους». Η συγκεκριμένη ατάκα ακουγόταν αρκετά συχνά στους αντιπάλους του Α.Σ. Δημητριάς, λόγω φυσικά της παρουσίας Ρομά στο σύλλογο του Βόλου. Η δημιουργία μίας ποδοσφαιρικής ομάδας, που κατά συντριπτική πλειοψηφία αποτελούταν από τσιγγάνους, ήταν για κάποιους από μόνος του ένας λόγος για να την κοιτούν με μισό μάτι. Τα παιδιά από το συνοικισμό, όμως, απέδειξαν πως όταν αντιμετωπίζονται ως ίσοι προς ίσους μπορούν να κάνουν θαύματα.

Έφτασαν, χωρίς μεταγραφές ή μεγαλοπαράγοντες από πίσω τους, να αγωνίζονται στο Α' τοπικό, ανεβαίνοντας σε 4χρόνια τρεις κατηγορίες. Πέρυσι, τερμάτισαν στην πέμπτη θέση, αντιμετωπίζοντας ομάδες με πολύ μεγάλη εμπειρία, ενώ δύο ποδοσφαιριστές πήραν μεταγραφή στη Νίκη Βόλου.

Με μια μπάλα απέναντι στον αποκλεισμό

Σε αντίθεση με εκπροσώπους του κλήρου, που με την πρώτη ευκαιρία εξαπολύουν ρατσιστικά παραληρήματα, ο μητροπολίτης Δημητριάδος και Αλμυρού Ιγνάτιος στάθηκε από την πρώτη στιγμή στο πλευρό των Ρομά στην περιοχή του Αλιβερίου. «Για εμάς η δημιουργία της ομάδας ήταν μια ανάγκη που προέκυψε στον τόπο μας. Όταν δημιουργήσαμε το γήπεδο 5x5 για τα εκπαιδευτήρια, τα παιδιά των Ρομά το είδαν ως παράδεισο. Είδαμε έτσι ότι έπρεπε να το κάνουμε οργανωμένα και σωστά. Ήρθαν και πιο μεγάλα παιδιά, που ήθελαν να παίξουν ποδόσφαιρο, και διαπιστώσαμε ότι ήταν οι γονείς των μικρών! Μας έλεγαν ότι έχουν αποκλειστεί από όλα τα γήπεδα, ότι δεν τους δέχονται σε καμία ομάδα. Έτσι μπήκαμε στη διαδικασία να μάθουμε τι σημαίνουν όλα αυτά. Σε πέντε χρόνια, η ομάδα έφτασε στην πρώτη κατηγορία, με πολύ καλές επιδόσεις, αναπτύσσοντας εξαιρετικό ήθος, και έγινε γνωστή σε όλους. Ξεκινώντας από το ποδόσφαιρο, όλη η κοινότητα του Αλιβερίου έχει μια συμπαράσταση και ένα έργο που βοηθά τους ανθρώπους που θέλουν να αισθάνονται μέρος της κοινωνίας», τονίζει στο Hot Doc.

Αρκετοί δεν περίμεναν την υποδειγματική συμπεριφορά που βγάζουν αυτά τα χρόνια στο γήπεδο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, όταν ένας παίκτης ξέφυγε και αντέδρασε υπερβολικά προς τον διαιτητή, η ομάδα τον τιμώρησε. Το fair play ήταν από την πρώτη στιγμή βασική επιδίωξη των διοικούντων και μέσω του εσωτερικού κανονισμού στο τέλος κάθε χρόνου δίνεται βραβείο ήθους σε τρεις αθλητές.

Το γήπεδο

«Παλιά, οι τσιγγάνοι δεν είχαν πού να παίξουν, γιατί δεν τους δέχονταν. Τώρα, άλλες ομάδες έρχονται στο δικό μας γήπεδο», είχε πει σε ένα συνέδριο ο μητροπολίτης Ιγνάτιος. Οι Ρομά πλέον έχουν το δικό τους «σπίτι», το οποίο δημιουργήθηκε από κονδύλι της ΕΕ μέσω του δήμου Νέας Ιωνίας. Έχει σύγχρονο πλαστικό χλοοτάπητα και φιλοξενεί σε μόνιμη βάση 6 ερασιτεχνικές ομάδες, ενώ εκτάκτως και κάποιες άλλες ακόμα. Οι μεγαλύτερες ομάδες του νομού, η Νίκη και ο Ολυμπιακός Βόλου, έχουν κάνει προπονήσεις στο γηπεδάκι του Α.Σ. Δημητριάς. Η ζήτηση συνεχώς αυξάνεται και είναι δεδομένο ότι ένα γήπεδο δεν μπορεί να λύσει τα προβλήματα όλων των ομάδων της περιοχής. Ωστόσο, αποτελεί τη βάση για την πραγματοποίηση του ποδοσφαιρικού ονείρου αρκετών παιδιών. Τα εγκαίνια του γηπέδου έγιναν με αγώνα κατά του κοινωνικού αποκλεισμού.

Η... Μασία του Βόλου!

Μασία ονομάζεται η θρυλική ακαδημία ποδοσφαιριστών της Μπαρτσελόνα, από την οποία έχουν ξεπηδήσει πάρα πολλοί παγκόσμιας κλάσης ποδοσφαιριστές, που ουσιαστικά αποτέλεσαν τον κορμό των Καταλανών, που τα τελευταία χρόνια έχουν σαρώσει τους τίτλους. Τη δική τους εκδοχή έχουν δημιουργήσει και στον Α.Σ. Δημητριάς, αφού η ομάδα στηρίζεται αποκλειστικά στα «σπλάχνα» της. Στα τμήματα υποδομής υπάρχουν αυτή τη στιγμή πάνω από 50 παιδιά Ρομά και κάθε χρόνο ανεβαίνουν κάποιοι στην πρώτη ομάδα. Στόχος είναι να γαλουχηθούν στις σωστές ποδοσφαιρικές αξίες και να αποκτήσουν σωστή νοοτροπία .Πρόκειται για άτομα που συνεχίζουν την εκπαίδευσή τους σε γυμνάσιο και λύκειο και ανάμεσά τους είναι μια κοπέλα, γεγονός που αποτελεί τομή για την κοινωνία αυτή από μικροί, ώστε στη συνέχεια να είναι απολύτως έτοιμοι.

Αθλητισμός και μόρφωση

Το ποδόσφαιρο ήταν απλά το όχημα προ- κειμένου τα παιδιά αυτά να θεωρηθούν κομμάτι της κοινωνίας και να αισθανθούν ότι αντιμετωπίζονται διαφορετικά. Όπως τονίζει στο Hot Doc ο Μιχάλης Πούλιος, γενικός αρχηγός του σωματείου: «Το βασικό θέμα για εμάς είναι αυτό της εκπαίδευσης. Πέρυσι είχαμε τον πρώτο Ρομά επιτυχόντα σε πανεπιστήμιο, στο τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας στη Θεσσαλία, τον Παναγιώτη Καρακώστα. Φέτος έχουμε συγκεντρώσει 16 παιδιά, τα οποία έχουν πάρει την ονομασία οι «Ρομα-λέοι»! Πρόκειται για άτομα που συνεχίζουν την εκπαίδευσή τους σε γυμνάσιο και λύκειο και ανάμεσά τους είναι μια κοπέλα, γεγονός που αποτελεί τομή για την κοινωνία αυτή. Το δημοτικό σχολείο έχει περίπου 300 παιδιά που συνεχίζουν και το σημαντικό είναι ότι με τη βοήθεια του δεσπότη, παρέχονται και υπηρεσίες στο κομμάτι της υγείας, με

εξετάσεις όλων των παιδιών. Πρόσφατα στο σχολείο ήρθε και το Χαμόγελο του Παιδιού, το οποίο έκανε οδοντιατρικούς ελέγχους, ενώ μέσω της Μητρόπολης έγιναν και εμβολιασμοί. Χάρη σε πρόγραμμα του υπουργείου Παιδείας, επειδή τα παιδιά αυτά αντιμετωπίζουν και σοβαρό πρόβλημα σίτισης, υπάρχει μέριμνα ώστε να τους προσφέρεται δεκατιανό στο σχολείο».

Η μπάλα ήταν μόνο η αρχή

Η περιπέτεια του Α.Σ. Δημητριάς ξεκίνησε με ποδόσφαιρο, ωστόσο σύντομα επεκτάθηκε και σε άλλους τομείς και όχι μόνο αθλητικούς (ήδη υπάρχει τμήμα μπάσκετ και ποδηλασίας). «Έχει γίνει πολύ σημαντική παρέμβαση στο κομμάτι του πολιτισμού. Έχουμε δημιουργήσει μουσικό τμήμα, στο οποίο στεκόμαστε στην παραδοσιακή μουσική και μικτή χορωδία παιδιών. Επίσης, επειδή η κρίση έχει πλήξει πολύ αυτούς τους ανθρώπους, πέρυσι δίναμε τρόφιμα σε πάνω από 100 οικογένειες και όλα τα παιδιά που παίζουν στον Α.Σ. Δημητριάς σιτίζονται στο εστιατόριο της Μητρόπολης. Είμαστε εκπρόσωποι της FARE κατά του ρατσισμού και στέλνουμε κάθε χρόνο με την Εθνική Αστέγων στα Μουντιάλ Αστέγων 2-3 αθλητές, οι οποίοι αφήνουν τις καλύτερες εντυπώσεις. Σκεφτείτε παιδιά, που δεν έχουν βγει καθόλου από τον οικισμό τους, να πηγαίνουν στη Χιλή και να παίζουν ποδόσφαιρο στο Παγκόσμιο Κύπελλο Αστέγων με άτομα από όλο τον κόσμο. Κάνουμε πολύ συχνά τουρνουά κατά του ρατσισμού, σεμινάρια, στέλνουμε μηνύματα και θέλουμε να περάσουμε ότι είμαστε κατά των διακρίσεων. Η ομάδα δυστυχώς δέχεται ακόμα και σήμερα μερικά ρατσιστικά σχόλια και επιθέσεις, οι οποίες όμως είναι σαφώς λιγότερες και μεμονωμένες», τονίζει ο γενικός αρχηγός του συλλόγου.

Η δύναμη του ποδοσφαίρου

Η γερμανίδα θεολόγος Ντόροτι Σέλε είχε ερωτηθεί από έναν δημοσιογράφο: «Πώς θα εξηγούσατε σε ένα παιδί τι σημαίνει ευτυχία;» Η απάντησή της: «Δεν θα του εξηγούσα, θα του έδινα μια μπάλα για να παίζει». Μέσω της μπάλας τα παιδιά του οικισμού βρήκαν νόημα στην καθημερινότητά τους. «Συνιστώ πλέον το ποδόσφαιρο ως μοντέλο προσέγγισης ανθρώπων που νοιώθουν ότι περιθωριο-ποιούνται. Νομίζω ότι ο αθλητισμός και ιδιαίτερα το ποδόσφαιρο μπορεί να σταθεί ως ένα εργαλείο για κοινωνικοποίηση και κυρίως για αποδοχή από την κοινωνία. Το να βλέπουν τα ονόματά τους σε εφημερίδες, να χειροκροτούνται, ή να αναγκάζονται να δεχθούν την ήττα και να μαθαίνουν ότι είναι και αυτή μέσα

«Το να βλέπουν τα ονόματά τους σε εφημερίδες, να χειροκροτούνται, ή να αναγκάζονται να δεχθούν την ήττα και να μαθαίνουν ότι είναι και αυτή μέσα στο παιχνίδι, είναι πολύ σημαντικό»

στο παιχνίδι, είναι πολύ σημαντικό. Για εμάς δεν είναι αυτοσκοπός το Πρωτάθλημα και η πρωτιά. Θέλουμε να δώσουμε τη χαρά της συμμετοχής, να καταλάβουν οι ίδιοι ότι μπορούν να κάνουν πολλά πράγματα στην κοινωνία», τονίζει στο Hot Doc ο μητροπολίτης Ιγνάτιος. «Συνεχίζω να λέω πως το ποδόσφαιρο, πέρα από βασιλιάς των σπορ, είναι και ο καλύτερος τρόπος για να προσεγγίσεις κοινωνικές ομάδες που βρίσκονται στο περιθώριο. Τους έχει βοηθήσει πολύ. Πέραν του ότι εκφράζονται μέσα από το ποδόσφαιρο, αισθάνονται ότι έχουν ίδιες αξίες και ίδια ταλέντα με εμάς. Ξέρετε, το άγχος τους είναι να αποδεικνύουν συνεχώς ότι είναι ισάξιοί μας, αν όχι καλύτεροι. Και μέσα στο γήπεδο πραγματικά το κάνουν πράξη. Ο τρόπος που παίζουν είναι περισσότερο επίδειξη, το βλέπεις από τις εντυπωσιακές φάσεις που γίνονται. Έρχεται κόσμος και παλιοί αθλητές να παρακολουθήσουν την ομάδα, επειδή τους αρέσει το παιχνίδι με φαντασία και χωρίς φραγμούς», προσθέτει ο Πούλιος. Και καταλήγει: «Η ουσιαστική παρέμβαση για μένα είναι η βοήθεια που γίνεται στην εκπαίδευση. Είναι ο τρόπος για να αλλάξουν τις ζωές τους. Σε έναν οικισμό 2.000 ατόμων υπήρχε ένας μόνο απόφοιτος λυκείου. Η αλλαγή θα επέλθει μέσα από αυτό».

Του Θάνου Σαρρή