Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε από 28 έως 30 Οκτωβρίου το πρώτο Διεθνές συνέδριο και η τιμητική εκδήλωση με θέμα «Ο Μητροπολίτης Περγάμου Ιωάννης Ζηζιούλας: Πρόσωπο, Ευχαριστία και Βασιλεία του Θεού σε ορθόδοξη και οικουμενική προοπτική». Το συνέδριο, όπως επίσης και η όλη τιμητική εκδήλωση μεταδόθηκε ζωντανά από το διαδικτυακό τηλεοπτικό κανάλι intv.gr.

Στην πρώτη απογευματινή συνεδρία της πρώτης μέρας του συνεδρίου, ύστερα από σύντομο χαιρετισμό του Διευθυντή της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών Δρ. Παντελή Καλαϊτζίδη, παρουσιάστηκε η πρώτη εισήγηση από τον Ν. Ασπρούλη, (Μάστερ Θεολογίας και Επιστημονικός Συνεργάτης Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών και του περιοδικού "Θεολογία", με θέμα «Η νεο-πατερική μεθοδολογία του Μητροπολίτη Περγάμου Ιωάννη Ζηζιούλα: από τον π. Γεωργίου Φλωρόφσκυ στη θεολογική γενιά του '60». Στην εισήγησή του ο ομιλητής παρουσίασε ορισμένους από τους βασικούς άξονες της νεοπατερικής μεθοδολογίας του Μητροπολίτη Περγάμου (λ.χ. η οντολογία, ο υπαρξιακός χαρακτήρας της θεολογίας, η Ευχαριστία κ.λπ.), αναζητώντας καταρχάς πρόδρομες ή ενδιάμεσες επιδράσεις και οφειλές σε επιμέρους θεολόγους, όπως οι διδάσκαλοι του ο Paul Tillich και π. Γεώργιος Φλωρόφσκυ όπως επίσης και οι Vl. Lossky, π. Ιω. Ρωμανιδης και Χρ. Γιανναράς.

Ο Κ. Αγόρας, Επίκουρος Καθηγητής Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου εισηγήθηκε τελικά το θέμα «Αναφορές στην θεολογική ερμηνευτική του Μητροπολίτη Περγάμου Ιω. Ζηζιούλα». επιχειρώντας την άρθρωση λόγου για τη θεολογική γνώση γενικά, όχι μόνο του Θεού αλλά και του ανθρώπου και του κόσμου στη Θεολογία, επι τη βάσει του πολυδιάστατου έργου του Μητροπολίτη Περγάμου και με ειδική αναφορά στο προγραμματικό κείμενό του «Η ευχαριστιακή θεώρηση του κόσμου και ο σύγχρονος άνθρωπος» (1967).

Στην δεύτερη απογευματινή συνεδρία πρώτος μίλησε ο Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Κ. Δεληκωνσταντής με θέμα «Άσκηση και ελευθερία: Το ασκητικό ήθος στη θεολογία του Μητροπολίτη Περγάμου Ιωάννη Ζηζιούλα».  Ο ομιλητής επεχείρησε τη διασύνδεση ελευθερίας και άσκησης ως του κατεξοχήν τρόπου υπάρξεως και ζωής για το ανθρώπινο πρόσωπο μέσα στην ιστορία, ένας τρόπος που δεν αποτελεί αποκλειστικότητα της μοναστικής ζωής, αλλά κλήση για τον κάθε άνθρωπο στον αγώνα του εναντίον του κακού.

Η Αικατερίνη Τσαλαμπούνη Λέκτωρ της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ. παρουσίασε την εισήγηση με θέμα «Η οικολογική διάσταση της θεολογίας του Μητροπολίτη Ιωάννη Ζηζιούλα». Με αφορμή μεγάλες πρόσφατες οικολογικές καταστροφές (λ.χ. Φουκουσίμα) η ομιλήτρια ανέδειξε την πολύπλευρη συμβολή της ορθόδοξης Εκκλησίας και ειδικά του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην αντιμετώπιση του οικολογικού προβλήματος. Παρουσιάζοντας το έργο του Μητροπολίτη Περγάμου σημείωσε την ενεργό συμμετοχή του σε διεθνή συνέδρια για το οικολογικό πρόβλημα, αναδεικνύοντας ορισμένες όψεις της οικοθεολογικής σκέψης του (λ.χ. την αξονική ιδέα του για τον άνθρωπο ως ιερέα της κτίσης).

Ο τελευταίος ομιλητής της πρώτης μέρας του συνεδρίου ο Επίκουρος Καθηγητής Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Πειραιώς, Ηλ. Παπαγιαννόπουλος ανέπτυξε το θέμα «Οντολογία, Μεταφυσική και Εσχατολογία στον Ιωάννη Ζηζιούλα». Στην εισήγησή του διερευνήθηκαν οι αμφίσημες σχέσεις της θεολογίας του Μητροπολίτη Περγάμου προς την σύγχρονη φιλοσοφία και ειδικά εκείνη που τρέφεται από τον Heidegger και την Βιβλική παράδοση.

Στην πρώτη πρωινή συνεδρία της δεύτερης μέρας του συνεδρίου ο Χ. Βέντης, Δρ. Θεολογίας και Επιστημονικός Συνεργάτης της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών, επικεντρώθηκε σε επιμέρους όψεις της σκέψης του Μητροπολίτη Περγάμου, όπως λ.χ. την μη ουσιοκρατική οντολογία, την περιληπτική και μη αιτιοκρατική εσχατολογία και στο ζήτημα της μη διαψευσιμότητας της θρησκευτικής πίστης.

Ο Michel Stavrou, Καθηγητής Ινστιτούτου Αγίου Σεργίου στο Παρίσι μίλησε με θέμα «Η θεολογία του προσώπου στον Ιωάννη Ζηζιούλα και ο Vladimir Lossky», όπου μέσα από μια συγκριτκή θεώρηση της σκέψης των δύο μεγάλων στοχαστών ανέδειξε τη συμφωνία τους στο γεγονός ότι η συνείδηση ανήκει στο επίπεδο της φυσικής καί όχι προσωπικής τάξης, αλλά και την ενδεχόμενη διαφορετική έμφαση του καθενός στο ερώτημα της σχέσης του Ενός και των Πολλών.

Ο Στ. Γιαγκάζογλου, Σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, Διδάσκων στο ΕΑΠ, και Διευθυντής του περιοδικού «Θεολογία», ανέπτυξε το θέμα «Η πνευματολογική Χριστολογία του Μητροπολίτη Περγάμου Ιωάννη Ζηζιούλα», επιχειρώντας να αναδείξει τη συμβολή του Ιω. Ζηζιούλα με αφορμή ακραίες θεωρήσεις σε Ανατολή και Δύση (πνευματομονιστικές και χριστομονιστικές τάσεις) στο πεδίο της σύνθεσης Χριστολογίας και Πνευματολογίας και τις επιμέρους θεολογικές και ποιμαντικές διαστάσεις και επιπτώσεις αυτής της σύνθεσης.

Στην δεύτερη πρωινή συνεδρία ο π. Δημ. Μπαθρέλλος, Διδάσκων ΕΑΠ, Επισκέπτης Λέκτωρ Ορθοδόξου Ινστιτούτο του Cambridge, και Μέλος του Δ. Σ. της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών μίλησε με θέμα «Η θέση του επισκόπου στην εκκλησιολογία του Ιωάννη Ζηζιούλα». Αφού παρουσίασε τους βασικούς άξονες της περί επισκόπου θεολογίας του Μητροπολίτη Περγάμου αναφέρθηκε σε σύγχρονες διαστρεβλώσεις και προβλήματα στον τρόπο λειτουργίας του συνοδικού θεσμού, της εκλογής των επισκόπων, στον ρόλο των λαϊκών στη διοίκηση της Εκκλησίας, με ειδική αναφορά στην πραγματικότητα της Εκκλησίας της Ελλάδος.

Ο Μέγας Αρχιδιάκονος Μάξιμος , Δρ. Θεολογίας (Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντι-νουπόλεως) ανέπτυξε το θέμα «Η ευχαριστιακή εκκλησιολογία του Μητροπολίτου Περγάμου Ιωάννη Ζηζιούλα και το ζήτημα του πρωτείου», παρουσιάζοντας επιμέρους όψεις της σχετικής συμβολής του τιμώμενου ιεράρχη (τριαδολογική θεμελίωση της ευχαριστιακής εκκλησιολογίας επι τη βάσει της ιεραρχικής τάξης και δομής της αγίας Τριάδος και κατά συνέπεια της λειτουργίας του πρωτείου)

Στην πρώτη απογευματινή συνεδρία ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Μπρανιτσέβου κ. Ιγνάτιος Μίντιτς (Εκκλησία της Σερβίας), Καθηγητής Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Βελιγραδίου μίλησε με θέμα «Ευχαριστία και Βασιλεία: Ο εικονιστικός ρεαλισμός της λατρείας στον Μάξιμο Ομολογητή και τον Μητροπολίτη Περγάμου Ιωάννη Ζηζιούλα», ο οποίος ανέδειξε τη σημασία της επανερμηνείας από τον Μητροπολίτη Περγάμου του ρεαλισμού της εσχατολογικής κατανόησης της θείας Λειτουργίας από τον μεγάλο Πατέρα της Εκκλησίας άγιο Μάξιμο τον Ομολογητή.

Ο Π. Βασιλειάδης, Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ. στη εισήγησή του με θέμα «Η εσχατολογική κατανόηση της Εκκλησίας στη σκέψη του Μητροπολίτη Περγάμου» παρουσίασε βασικές πλευρές της εσχατολογίας, όπως παρουσιάζεται στο έργο του Μητροπολίτη Περγάμου και ειδικά στον τρόπο κατανόησης της Εκκλησίας.

Στην τελευταία συνεδρία ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Δυτικής Αμερικής κ. Μάξιμος Βασίλιεβιτς (Εκκλησία της Σερβίας), Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Βελιγραδίου μίλησε με θέμα «Φύλο, πρόσωπο και ετερότητα στη θεολογία του Μητροπολίτη Περγάμου Ιωάννη Ζηζιούλα». Επιχειρώντας μια κριτική ανάλυση της ετερότητας του φύλου από την οντολογική προοπτική της ανατολικής Ορθόδοξης θεολογίας, ο ομιλητής προσπάθησε να παρουσιάσει τις εκκλησιολογικές και πατερικές απόψεις σχετικά με τη θεολογική θεώρηση του φύλου, ανιχνεύοντας τη σχέση ανάμεσα στην κοινωνία και την ετερότητα και θέτοντας ερωτήματα σχετικά με την οντολογία του φύλου στο πλαίσιο της θεολογίας του Μητροπολίτη Περγάμου.

Τέλος ο Aristotle Papanikolaou, Αναπληρωτής Καθηγητής, Συνιδρυτής-Διευθυντής του Προγράμματος  Ορθοδόξων Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Fordham (Νέα Υόρκη), ανέπτυξε το θέμα «Πρόσωπο και ομολογία: το αληθεύειν ως υποστατικό γεγονός. Η κληρονομιά της θεολογίας του Μητροπολίτη Περγάμου Ιωάννη Ζηζιούλα».Αναπτύσσοντας την σημαντικότερη, για τον ίδιο, ιδέα στη θεολογία του Μητροπολίτη Περγάμου, την κατανόησή του για το πρόσωπο ως ένα σχεσιακά υποστατικό και εκστατικό γεγονός, ο εισηγητής αποπειράθηκε να διευκρινήσει μέσα από εμπειρικά παραδείγματα (λ.χ. οι βετεράνοι πολέμου με εμπειρία του μετατραυματικού στρες) αφενός μεν πως μπορεί το πρόσωπο να εκφράσει το αληθεύειν ως προσωπικό γεγονός και αφετέρου την ανάγκη η σύγχρονη ορθόδοξη θεολογία να διαμορφώσει έναν ασκητισμό του προσώπου με σκοπό την πραγμάτωση της μοναδικότητας και της ελευθερίας του.

Μετά την ολοκλήρωση των εργασιών του επιστημονικού συνεδρίου, πραγματοποιήθηκε ενώπιον πολυπθηθούς ακροατηρίου στο αμφιθέατρο του συνεδριακού κέντρου «Θεσσαλία», η υποδοχή του Σεβασμιώτατου Μητροπολίτη Περγάμου κ. Ιωάννη ως Εταίρου της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών. Μετά την απόδοση βυζαντινών ύμνων από τον χορό ιεροψαλτών "Άγιος Ιωάννης ο Κουκουζέλης", αναγνώστηκαν οι χαιρετισμοί: α. του Οικουμενικού Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίου (από τον εκπρόσωπό του Αρχιμανδρίτη κ. Βαρθολομαίο Σαμαρά Αρχιγραμματέα της Αγίας και Ιεράς Συνόδου του ΟΙκουμενικού Πατριαρχείου), β. του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου (από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Βελεστίνου κ. Δαμασκηνό), γ. του Κοσμήτορα της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Μ. Μπέγζου, (από τον π. Χρήστο Χαχαμίδη, μέλος του Δ.Σ. της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών), δ. του Κοσμήτορος της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ. κ. Μ. Τρίτου, (από την αναπληρώτρια Καθηγήτρια της Σχολής κ. Α. Κόλτσιου-Νικήτα).

Στη συνέχεια της εκδήλωσης μίλησε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Δημητριάδος κ. Ιγνάτιος με θέμα  «Ο Μητροπολίτης Περγάμου ως εκκλησιαστική και θεολογική προσωπικότητα», όπου με συνοπτικό τρόπο παρουσίασε πτυχές του πολυσχιδούς έργου του τιμώμενου Ιεράρχη. Αμέσως μετά ακολούθησε ο Ακαδημαϊκός Έπαινος προς τιμή του Σεβασμιώτατου Μητροπολίτη Περγάμου Ιωάννη, ο οποίος εκφωνήθηκε από τον Διευθυντή της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών Δρ. Παντελή Καλαϊτζίδη, παρουσιάζοντας την ακαδημαϊκή πορεία και τους βασικούς άξονες της θεολογικής σκέψης του τιμώμενου θεολόγου και ιεράρχη. Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε η απονομή του Μεγαλόσταυρου και του Τιμητικού Διπλώματος από τον Μητροπολίτη Δημητριάδος κ. Ιγνάτιο και του ΔΙευθυντού της Ακαδημίας ανίστοιχα.

Ακολούθησε η ομιλία του Μητροπολίτη Περγάμου με θέμα «Η ορθόδοξη θεολογία και οι προκλήσεις του 21^ο αιώνα», όπου ο τιμώμενος Ιεράρχης κάνοντας έναν απολογισμό της ταπεινής του συμβολής στην ορθόδοξη θεολογία, παρουσίασε με συντομία ποικίλες προκλήσεις τις οποίες καλείται να αντιμετωπίσει η ορθόδοξη θεολογία στην πορεία της στον 21^ο αιώνα (λ.χ. σύγχρονη τεχνολογία, ζητήματα ηθικής, και διαλόγου με τον σύγχρονο δυτικό πολιτισμό και επιστήμη κ. ά.). Η τιμητική εκδήλωση ολοκληρώθηκε με τον πολυχρονισμό του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Περγάμου κ. Ιωάννη.

Την Κυριακή τελέστηκε πολυαρχιερατική θεία Λειτουργία στον ιερό ναό Αναλήψεως του Χριστού, όπου και απονεμήθηκε στον τιμώμενο Ιεράρχη η Ανώτατη Τιμητική Διάκριση της Ιεράς Μητροπόλεως Δημητριάδος, ο «Χρυσός Σταυρός».

Στις εργασίες του συνεδρίου και στην τιμητική εκδήλωση έλαβαν μέρος πλήθος κόσμου, ενώ ιδιαιτέρως τίμησαν το όλο γεγονός με την παρουσία τους, ο Πανοσολογιώτατος Αρχιμανδρίτης κ. Βαρθολομαίος Σαμαράς, Αρχιγραμματεύς της Αγίας και Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου, ως εκπρόσωπος του Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βελεστίνου κ. Δαμασκηνός, ως εκπρόσωπος του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών κ. Ιερωνύμου, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Μιλήτου κ. Απόστολος (Οικουμενικό Πατριαρχείο), ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Μπρανιτσέβου κ. Ιγνάτιος Μίντιτς (Εκκλησία της Σερβίας), ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Δυτικής Αμερικής κ. Μάξιμος Βασίλιεβιτς (Εκκλησία της Σερβίας), ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Θεσσαλιώτιδος κ. Κύριλλος, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Μεσσηνίας κ. Χρυσόστομος, ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Ρεντίνης κ. Σεραφείμ.

Επίσης στην διάρκεια του συνεδρίου και της τιμητικής εκδήλωσης παρευρέθηκαν ακόμη ο Πρόεδρος του Τμήματος Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής ΑΠΘ καθηγητής Χρ. Σταμούλης, καθώς και καθηγητές και των δύο Τμημάτων της ίδιας Σχολής, Καθηγητές της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, ο Πρόεδρος του Τμήματος Ορθοδόξου Θεολογίας του Πανεπιστημίου του Μονάχου καθηγητής Αθ. Βλέτσης, ο Συνιδρυτής και Διευθυντής του Προγράμματος Ορθοδόξων Σπουδών του Πανεπιστημίου του Fordham της Νέας Υόρκης, ο Αναπληρωτής Καθηγητής Aristotle Papanikolaou, ο καθηγητής Δογματικής του Ινστιτούτου του Αγίου Σεργίου Παρισίων Michel Stavrou, ο Καθηγητής του Μεταπτυχιακού Ινστιτούτου Ορθοδόξου Θεολογίας του Chambesy της Γενεύης, καθηγητής Κ. Δεληκωνσταντής, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Ορθοδόξων Θεολογικών Σχολών, Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και του Ινστιτούτου του Αγίου Σεργίου, π. Γρηγόριος Παπαθωμάς, ο Διευθυντής του Πατριαρχικού Ιδρύματος Πατερικών Μελετών( Θεσσαλονίκη) καθηγητής του ΑΠΘ Γ. Μαρτζέλος, ο Επίκουρος καθηγητής του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου και Συντονιστής στο Πρόγραμμα «Σπουδές στην Ορθοδοξία» Κ. Αγόρας, ο Σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου και Διευθυντής του περιοδικού «Θεολογία» Δρ Στ. Γιαγκάζογλου. Ο Διευθυντής του Ραδιοφωνικού Σταθμού της Εκκλησίας της Ελλάδος κ. Αλέξανδρος Κατσιάρας, και πολλοί άλλοι.

Προσφώνηση του Σεβ. Μητροπολίτη Δημητριάδος και Αλμυρού κ. Ιγνατίου κατά την Υποδοχή του Σεβ. Μητροπολίτη Περγάμου κ. Ιωάννη (Ζηζιούλα)